Μια μπανάνα κολλημένη σε έναν τοίχο μπορεί να πουληθεί για περισσότερο από 1 εκατομμύριο δολάρια σε μια επερχόμενη δημοπρασία στον οίκο Sotheby’s στη Νέα Υόρκη.
Η κίτρινη μπανάνα που είναι στερεωμένη στον λευκό τοίχο με ασημένια μονωτική ταινία είναι ένα έργο με τίτλο «Comedian», του ιταλού καλλιτέχνη Maurizio Cattelan. Πρωτοπαρουσιάστηκε το 2019 ως έκδοση τριών φρούτων στην έκθεση Art Basel Miami Beach και συζητήθηκε εκτενώς.
Ήταν φάρσα; Ένα σχόλιο για την κατάσταση του κόσμου της τέχνης; Ένας άλλος καλλιτέχνης πήρε την μπανάνα από τον τοίχο και την έφαγε. Φέρανε μια εφεδρική μπανάνα. Τα πλήθη στριμώχνονταν για μια selfie και το «Comedian» αποσύρθηκε από την έκθεση, αλλά τρεις εκδόσεις του πωλήθηκαν για 120.000 έως 150.000 δολάρια, σύμφωνα με την γκαλερί Perrotin.
Τώρα, το έργο τέχνης έχει εκτιμώμενη αξία μεταξύ 1 και 1,5 εκατομμυρίου δολαρίων στη δημοπρασία του Sotheby’s στις 20 Νοεμβρίου. Ο επικεφαλής του τμήματος σύγχρονης τέχνης του Sotheby’s, David Galperin, το χαρακτηρίζει βαθυστόχαστο και προκλητικό.
«Αυτό που πραγματικά κάνει ο Cattelan είναι να στρέφει έναν καθρέφτη στον κόσμο της σύγχρονης τέχνης και να θέτει ερωτήματα, προκαλώντας σκέψεις για το πώς αποδίδουμε αξία στα έργα τέχνης, τι ορίζουμε ως έργο τέχνης», δήλωσε ο Galperin.
Οι πλειοδότες δεν θα αγοράσουν τα ίδια φρούτα που εκτέθηκαν στο Μαϊάμι. Αυτές οι μπανάνες έχουν εξαφανιστεί προ πολλού. Ο οίκος Sotheby’s λέει ότι τα φρούτα προορίζονταν πάντα να αντικαθίστανται τακτικά, μαζί με την ταινία.
«Αυτό που αγοράζετε όταν αγοράζετε το Comedian του Cattelan δεν είναι η ίδια η μπανάνα, αλλά ένα πιστοποιητικό γνησιότητας που παρέχει στον ιδιοκτήτη την άδεια και την εξουσία να αναπαράγει αυτή την μπανάνα και την κολλητική ταινία στον τοίχο του ως πρωτότυπο έργο τέχνης του Maurizio Cattelan», δήλωσε ο Galperin, σύμφωνα με τη New York Post.
Ο ίδιος ο τίτλος του έργου υποδηλώνει ότι ο Cattelan πιθανότατα δεν σκόπευε να το πάρει κανείς στα σοβαρά. Αλλά η Chloé Cooper Jones, επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Τεχνών του Πανεπιστημίου Columbia, δήλωσε ότι αξίζει να σκεφτούμε το πλαίσιο.
Ο Cattelan παρουσίασε το έργο σε μια έκθεση τέχνης, την οποία επισκέπτονταν εύποροι συλλέκτες τέχνης, όπου tο «Comedian» ήταν βέβαιο ότι θα τραβούσε μεγάλη προσοχή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι η τέχνη αποτελούσε ένα είδος πρόκλησης προς τους συλλέκτες να επενδύσουν σε κάτι παράλογο, είπε.
Αν το «Comedian» είναι απλώς ένα εργαλείο για την κατανόηση του απομονωμένου, καπιταλιστικού, συλλεκτικού κόσμου της τέχνης, είπε η Cooper Jones, «δεν είναι και τόσο ενδιαφέρουσα ιδέα».
Αλλά πιστεύει ότι μπορεί να πάει πέρα από το να κοροϊδεύει τους πλούσιους ανθρώπους. «Το έργο του βρίσκεται συχνά στη διασταύρωση του είδους του χιούμορ και του βαθιά μακάβριου. Αρκετά συχνά αναζητά τρόπους να μας προκαλέσει, όχι μόνο για χάρη της πρόκλησης, αλλά για να μας ζητήσει να κοιτάξουμε μερικά από τα πιο σκοτεινά σημεία της ιστορίας και του εαυτού μας».
Και υπάρχει μια σκοτεινή πλευρά στην μπανάνα, ένα φρούτο με ιστορία που είναι συνυφασμένη με τον ιμπεριαλισμό, την εργατική εκμετάλλευση και την εταιρική εξουσία.
«Θα ήταν δύσκολο να βρούμε ένα καλύτερο, απλό σύμβολο του παγκόσμιου εμπορίου και όλων των εκμεταλλεύσεών του από την μπανάνα», δήλωσε η Cooper Jones. Αν το «Comedian» έχει ως στόχο να κάνει τους ανθρώπους να σκεφτούν την ηθική τους συνενοχή στην παραγωγή αντικειμένων που θεωρούν δεδομένα, τότε είναι «τουλάχιστον ένα πιο χρήσιμο εργαλείο σε σχέση με τα ερωτήματα που θα μπορούσε να θέσει αυτό το έργο», είπε.