Ομιλία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στη συζήτηση στη Βουλή για την κύρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού Οικονομικού Έτους 2023.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η φετινή συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2023 λαμβάνει χώρα σε μία χρονική στιγμή, που πραγματικά η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη για την Ευρώπη και κατ’ επέκταση για την Ελλάδα.
Γιατί δυστυχώς έχουμε έναν πόλεμο και αναφέρομαι στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με τεράστιες καταστροφές, χιλιάδες νεκρούς, πολλούς από αυτούς αμάχους, και βεβαίως τροφοδοτεί μία ενεργειακή κρίση, η οποία έχει με τη σειρά της πυροδοτήσει μία πληθωριστική κρίση.
Βεβαίως έχουμε μπροστά μας ένα χειμώνα δύσκολο, που παρόλο που εμείς με τις δράσεις – που θα αναφέρω – έχουμε καταφέρει μέχρι τώρα να ισορροπήσουμε την κατάσταση, αλλά και έναν επόμενο χειμώνα ο οποίος μπορεί να είναι ακόμα πιο δύσκολος.
Οι γεωπολιτικές αναταράξεις, δυστυχώς έχουν ανατρέψει δεδομένα δεκαετιών στην Ευρώπη, όπου, κύριες και κύριοι συνάδελφοι, για πολλές δεκαετίες θεωρούνταν ότι η ενεργειακή ασφάλεια, η ασφάλεια εφοδιασμού είναι κάτι δεδομένο.
Ήρθε λοιπόν αυτή η εισβολή, η απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, για να αποδείξει ότι η Ευρώπη έκανε ένα τεράστιο λάθος, δηλαδή η εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο ήταν πολύ μεγάλο λάθος που σήμερα το πληρώνουμε.
Ευτυχώς η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τι έχει προκαλέσει μέχρι τώρα αυτός ο πόλεμος πέρα από αυτά τα οποία περιέγραψα;
Έχουμε έναν υπερδεκαπλασιασμό της τιμής του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Τον Αύγουστο του 2022 η τιμή του φυσικού αερίου έφτασε τα 345 ευρώ η θερμική MWh, όταν δύο χρόνια πριν ήταν μόλις 20 ευρώ.
Δηλαδή έφτασε να είναι πάνω από 10 φορές ακριβότερη η τιμή του φυσικού αερίου. Ο πληθωρισμός με τη σειρά του αυξήθηκε. Γιατί η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου έχει φέρει αύξηση – κατά συνέπεια – στην τιμή της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αφού, ένα μεγάλο ποσοστό του φυσικού αερίου χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και το ηλεκτρικό μοντέλο το οποίο χρησιμοποιείται σήμερα στην Ευρώπη, λέει ότι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας προσδιορίζεται από την ακριβότερη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, άρα από τις μονάδες φυσικού αερίου.
Η καθαυτή μείωση της ροής του φυσικού αερίου, αλλά και η πιθανότητα να έχουμε ολική διακοπή από τη Ρωσία, απειλεί νοικοκυριά, την κοινωνική συνοχή και την παραγωγική βάση της Ευρώπης. Σήμερα νοικοκυριά, επαγγελματίες και επιχειρήσεις ανησυχούν για το πώς θα εξελιχθεί αυτός ο δύσκολος χειμώνας αλλά – επαναλαμβάνω – και ο επόμενος.
Απέναντι όμως σε αυτή την κρίση η Ελλάδα έχει λάβει μία σειρά από αποφάσεις κι έχει προχωρήσει σε ένα πλέγμα δράσεων, έτσι ώστε να αναδειχθεί σε μία νησίδα σταθερότητας, ασφάλειας και αξιοπιστίας, ιδιαίτερα στο ενεργειακό πεδίο.
Σε ποιους άξονες έχουμε κινηθεί ως κυβέρνηση; Έχουμε κινηθεί σε τρεις βασικούς άξονες. Πρώτον, στην προσπάθεια να διατηρήσουμε σε προσιτά επίπεδα τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Μέχρι τώρα έχουμε διαθέσει σχεδόν 8 δισ. ευρώ από την αρχή του χρόνου ώστε να επιδοτήσουμε τους λογαριασμούς του ρεύματος νοικοκυριών και επαγγελματιών, προκειμένου αυτοί να κινούνται σε προσιτά επίπεδα.
Δεύτερον, έχουμε προχωρήσει σε κρίσιμες υποδομές και σε συμφωνίες με γειτονικές χώρες, ώστε να διασφαλίσουμε την επάρκεια εφοδιασμού. Και τρίτον, έχουμε επιταχύνει πολύ την Πράσινη Μετάβαση. Η διείσδυση των ΑΠΕ, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία που θα καταθέσω, έχει πραγματικά πολλαπλασιαστεί τα τελευταία τρία χρόνια και ιδίως φέτος, το 2022, σε σχέση με τέσσερα και πέντε χρόνια πριν.
Μέχρι τώρα ακούμε πάρα πολλές φορές την αντιπολίτευση ότι η Ελλάδα δήθεν είναι μία πολύ ακριβή χώρα σε ότι αφορά το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Καταθέτω κάποια στοιχεία που αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο. Πρώτον σε ότι αφορά τις νέες επιδοτήσεις, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Bruegel, για το οποίο ακούγαμε πάρα πολλά πράγματα επί εποχής ΣΥΡΙΖΑ, η Ελλάδα έχει δαπανήσει το μεγαλύτερο ποσό, ως ποσοστό του ΑΕΠ της, από όλες τις χώρες της Ευρώπης, δηλαδή το 3,7% του ΑΕΠ για να στηρίξει λογαριασμούς ρεύματος. Το καταθέτω.
Επίσης, πρέπει να πούμε ότι η επιδότηση απορροφά το 100% της αύξησης στα κοινωνικά τιμολόγια, 80% έως 90% της αύξησης στα τιμολόγια και στους λογαριασμούς των νοικοκυριών, ένα 80% περίπου της αύξηση στις πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις – που αυτές είναι περίπου το 90% των επιχειρήσεων στη χώρα -, και ένα 90% στους αγρότες.
Πρέπει να πούμε ότι η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που έλαβε την έγκριση για σχήμα ενίσχυσης στα επαγγελματικά τιμολόγια. Από το προηγούμενο καλοκαίρι έχουμε καταργήσει τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Έγινε πολύ συζήτηση για αυτή τη ρήτρα την οποία κληρονομήσαμε από την προηγούμενη Κυβέρνηση.
Και μάλιστα το 2018 υπήρχε εκείνη η επιστολή του Προέδρου της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, ο οποίος είχε διοριστεί τότε από το ΣΥΡΙΖΑ, κινο οποίος ζητούσε εξηγήσεις για το πώς εφαρμόζεται η ρήτρα αναπροσαρμογής από τους ιδιώτες παρόχους.
Λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, ναι, αλλά για πρώτη φορά η ρήτρα στη Δ.Ε.Η. εφαρμόστηκε τον Αύγουστο. Απαντώ: Μα για πρώτη φορά έφτασε σε τόσο υψηλά επίπεδα η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρική αγορά φέτος τον Αύγουστο.
Όταν κυβερνούσε ο ΣΥΡΙΖΑ είχαμε από τις χαμηλότερες τιμές στα ορυκτά καύσιμα σε παγκόσμιο επίπεδο, από τις χαμηλότερες τιμές στο φυσικό αέριο και κατ΄ επέκταση και πολύ χαμηλό κόστος διοξειδίου του άνθρακα, άρα κατ΄ επέκταση είχαμε πολύ χαμηλό κόστος ενέργειας.
Δεν είναι επίτευγμα της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ βεβαίως, έτσι ήταν οι διεθνείς συνθήκες όπου οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων ήταν πολύ χαμηλές τότε. Δεν το αξιοποίησαν, δεν φέρανε τότε την απαιτούμενη ανάπτυξη.
Εμείς τώρα, με πολύ πιο ακριβές τιμές στα ορυκτά καύσιμα, με πολύ πιο ακριβές τιμές στην ενέργεια, με μια ενεργειακή κρίση και με μια πληθωριστική κρίση, έχουμε από τις μεγαλύτερες αναπτύξεις της οικονομίας μας στην Ευρώπη και όχι μόνο. Για να καταλάβετε ποια είναι η διαφορά.
Εμείς, όμως, καταργήσαμε τη ρήτρα αναπροσαρμογής και έτσι επιτέλους υποχρεώσαμε τους προμηθευτές, τους παρόχους, τη Δ.Ε.Η. και τους άλλους, να δηλώνουν από τον προηγούμενο μήνα ποια θα είναι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας τον επόμενο μήνα και έτσι να μπορούν τα νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες να επιλέξουν ποια είναι η φτηνότερη τιμή.
Πράγμα που δεν μπορούσαν να το κάνουν πριν, γιατί οι πάροχοι είχαν μια τιμή τιμοκαταλόγου και μια ρήτρα αναπροσαρμογής, έναν μαθηματικό τύπο που έπρεπε να είσαι μαθηματικός ή λογιστής για να καταλάβεις ποια είναι η τιμή που αγοράζεις.
Τώρα ξέρουν, υπάρχει διαφάνεια απόλυτη. Και προβλεψιμότητα. Και γνωρίζει ο καταναλωτής και μπορεί να επιλέξει τον προμηθευτή του. Και όχι μόνο αυτό. Για να μπορεί να τον επιλέξει περάσαμε με νόμο, να μπορεί να αλλάζει προμηθευτή. Να πηγαίνει από τον έναν προμηθευτή που είναι ακριβότερος, σε έναν προμηθευτή που είναι φτηνότερος αζημίως, χωρίς να πληρώνει κάποιο πέναλτι και χωρίς μικρά γράμματα. Το περάσαμε με νόμο.
Και όχι μόνο αυτό, με νόμο υποχρεώσαμε να αναγράφεται και πάνω στο λογαριασμό ποια είναι η επιδότηση από το κράτος.
Τι έχουμε πετύχει μέχρι τώρα. Το ελληνικό νοικοκυριό αγοράζει πολύ ακριβότερα την τιμή ηλεκτρικής ενέργειας; Όχι. Αγοράζει κατά τι ακριβότερα από ότι πριν την κρίση, πρέπει να το πούμε αυτό. Είναι μια πραγματικότητα, ότι το ρεύμα έχει αυξηθεί αλλά όχι όπως έχει αυξηθεί στις άλλες χώρες που έχουν και πυρηνικά εργοστάσια, που έχουν και πιο εκτεταμένα δίκτυα ηλεκτρικά, που είναι πολύ πιο ώριμες οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Παρόλα αυτά η Ελλάδα με τους μηχανισμούς που έχουμε δημιουργήσει, που θα τους περιγράψω, έχει καταφέρει να έχει από τους χαμηλότερους λογαριασμούς ρεύματος σε ό,τι αφορά τα κυμαινόμενα τιμολόγια στα νοικοκυριά.
Καταθέτω. Για τον Σεπτέμβρη του 2022 η τιμή στην Ελλάδα για τα νοικοκυριά ήταν 23,5 λεπτά. Η τιμή στη Λισαβόνα ήταν 28 λεπτά. Η τιμή στη Μαδρίτη ήταν 42 λεπτά. Διπλάσια η τιμή για το νοικοκυριό στην Ισπανία, από ό,τι στην Ελλάδα το Σεπτέμβριο. Τον Οκτώβριο συνεχίζεται στα 25 λεπτά από 24,5 η τιμή στην Αθήνα. Στα 27 λεπτά στη Λισαβόνα, στην Πορτογαλία και στα 35 λεπτά στην Ισπανία. Πάλι σχεδόν 80% πιο ακριβή η τιμή για τα νοικοκυριά στην Ισπανία από ό,τι στην Ελλάδα.
Κατάφεραν τον Νοέμβριο να μας προσεγγίσουν η Ισπανία και η Πορτογαλία και να έχουμε περίπου στα 25 λεπτά όλοι. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Αλλά έρχονται και λένε όμως, καλή η λιανική τιμή μετά τις επιδοτήσεις, πώς βγαίνουν αυτές οι επιδοτήσεις και ποιος τις πληρώνει. Θα τα εξηγήσω όλα. Μα η τιμή, λέει η Ελλάδα, είναι από τις πιο ακριβές αγορές χονδρικής, η πιο ακριβή λέει στην Ευρώπη. Είναι αλήθεια αυτό; Όχι, είναι ψέμα.
Καταθέτω εδώ για όλο το 2022, όχι για κάποιο μήνα, θα σας πω και για κάποιους μήνες. Η Ιταλία έχει μέση τιμή πώλησης χονδρικής αγοράς 309 ευρώ, η Ελλάδα 285. Περίπου 10- 15% φθηνότερη όλο το χρόνο. Η τιμή της χονδρικής, ο μέσος όρος της τιμής. Άρα πού είναι το επιχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ και το ακούω και από άλλα κόμματα μικρότερα της αντιπολίτευσης ότι η Ελλάδα έχει την πιο ακριβή, λέει, χονδρική τιμή στην Ευρώπη. Ψέμα. Η Ιταλία είναι πιο ακριβή που είναι πολύ πιο ώριμη αγορά.
Αλλά τι γίνεται όμως; Πώς πάμε τον Δεκέμβριο; Η Ελλάδα τον Δεκέμβριο, σε ό,τι αφορά την τιμή χονδρικής, είναι η τέταρτη φθηνότερη χώρα στην Ευρώπη. Και όλα αυτά είναι χωρίς τον μηχανισμό ανάκτησης των υπερκερδών στην παραγωγή, όπου αυτό ρίχνει ακόμα 30-40% χαμηλότερα την τιμή, όπως ανακοινώνει η ΡΑΕ.
Άρα σε επίπεδο έτους, η Ελλάδα δεν είναι πιο ακριβή. Σε επίπεδο μήνα, η Ελλάδα είναι η τέταρτη φθηνότερη στη χονδρική. Και έρχεται και σήμερα, κοίτα να δεις πώς τελικά τα φέρνει η ζωή τα πράγματα. Ποια είναι η τιμή χονδρικής σήμερα; Τυχαίο, έτυχε. Ελλάδα, πολύ ακριβή τιμή, 260 ευρώ. Βουλγαρία με πυρηνικά εργοστάσια 293 ευρώ, πάνω από 15% πιο ακριβή. Ρουμανία 293, Ιταλία 367, Γερμανία 411. Γαλλία με τα πυρηνικά της, 410. Η Ελλάδα με τις ΑΠΕ, γιατί αυτό είναι το μέλλον, αυτό είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδος, σήμερα έχει 260 ευρώ και η Γερμανία έχει 411 και η Γαλλία έχει 410 ευρώ χονδρική σήμερα. Πραγματικά στοιχεία, σας τα καταθέτω για να δείτε τι δουλειά έχει γίνει και πως το έχουμε πετύχει αυτό.
Τα τελευταία χρόνια, και δεν το κληρονομήσαμε αυτό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, από τον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί θα σας πω τι αποτέλεσμα είχε η δική σας απόδοση. Τι κάνατε τα 4 – 5 χρόνια που κυβερνήσατε σε ό,τι αφορά την ίδρυση των ΑΠΕ και την πράσινη μετάβαση.
Αλλά αυτά τα 8 δισ. τελικά και όλα αυτά τα στοιχεία τα οποία έχουν έρθει, αυτά τα καταλαβαίνει ο Έλληνας πολίτης; Λογαριασμοί, οικιακό τιμολόγιο. Ποσό πληρωμής 278 ευρώ, επιδότηση από το κράτος 699 – 700 ευρώ, θα πλήρωνε 1.000 ευρώ και πληρώνει 278.
Αγροτικό τιμολόγιο. Ποσό πληρωμής 175 ευρώ, επιδότηση 618. Θα πλήρωνε 800 ευρώ, πληρώνει 175 ευρώ. Επαγγελματικό τιμολόγιο. Πληρωτέο ποσό 905, επιδότηση από το κράτος 1.200 ευρώ, έχουν μεγαλύτερες καταναλώσεις.
Οικιακό τιμολόγιο 231 ευρώ, επιδότηση από το κράτος 564. Με νόμο περάσαμε να αναγράφεται στους λογαριασμούς ακόμα και σε ηλεκτρονικά μηνύματα για να καταλαβαίνουν οι Έλληνες.
Είμαστε ικανοποιημένοι; Δεν θα είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι όσο υπάρχουν νοικοκυριά που δυσκολεύονται να πληρώσουν το λογαριασμό ρεύματος και όσο υπάρχουν επιχειρήσεις που κινδυνεύουν πραγματικά, η βιωσιμότητά τους κινδυνεύει από την ακρίβεια στην ενέργεια.
Αλλά προσπαθούμε όμως και αυτό έχει αποτελέσματα και θα συνεχίσουμε και θα πούμε και τι έχουμε κάνει σε διεθνές επίπεδο.
Αλλά όμως τι γίνεται σε ότι αφορά τα αρτοποιία; Γιατί ακούω πολύ και για τα αρτοποιία. Μας κατηγορήσατε ότι δεν κάνουμε τίποτα για τους φούρνους. 1.200 ευρώ ποσό πληρωμής, 2.500 ευρώ η επιδότηση, 3.900 ποσό πληρωμής 7.000 ευρώ η επιδότηση, 1.900 ευρώ το ποσό πληρωμής 3.300 ευρώ η επιδότηση.
Αυτή είναι η πραγματικότητα και ο κόσμος πια δε χρειάζεται να δει ούτε το Ινστιτούτο Bruegel, ούτε το Ινστιτούτο HEPI, ούτε να δει την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία. Τη βλέπει την προσπάθεια στο λογαριασμό που παίρνει και το βλέπετε κι εσείς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στους λογαριασμούς σας που τους παίρνετε και βλέπετε την προσπάθεια που έχει κάνει η Ελληνική Κυβέρνηση.
Το 70% από τα 8 δισ. ευρώ έχει έρθει από τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας στον κλάδο της παραγωγής και από τα έσοδα από τους ρύπους. Αυτή είναι η πραγματικότητα, έχουμε εισπράξει πάνω από 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ φορολόγηση υπερκερδών, και 300 εκατ. ευρώ αναδρομική φορολόγηση υπερκερδών, πάμε στα 3,1 δισ. περίπου.
Επίσης 1,6 δισ. ευρώ έχουμε από τους ρύπους και τα υπόλοιπα τα έχει ο κρατικός προϋπολογισμός.
Από κει και πέρα, αυτός ο μηχανισμός που έχουμε θέσει εμείς, ένα πλαφόν στη χονδρική κι έχουμε θέσει ένα πλαφόν στη λιανική, αυτό έχουμε κάνει, έχουμε μία τιμή στόχο στη λιανική, δεν ξεφεύγουμε από αυτή και κάθε φορά επιδοτούμε ανάλογα ώστε να πιάσουμε αυτή την τιμή στόχο.
Αυτό το μηχανισμό ήρθε η Ευρώπη και τον υιοθέτησε, μετά την παρουσίαση που έκανα στους ομολόγους μου τον Αύγουστο του 2022, τον υιοθέτησαν οι υπόλοιποι Υπουργοί Ενέργειας και τον έκαναν ευρωπαϊκό κανονισμό και τώρα εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη.
Πάντα όταν καταθέτω στοιχεία, το έχω παρατηρήσει κύριε συνάδελφε (σ.σ. προς τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Μ. Φάμελο, που διέκοπτε), έχετε μία νευρικότητα όταν καταθέτω στοιχεία τα οποία σας ενοχλούν. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι απλά τα στοιχεία αποδεικνύουν πώς κυβερνήσατε εσείς, και πως κυβερνάει η σημερινή κυβέρνηση. Εσείς μιλάτε για Αριστερά και Δεξιά, εμείς μιλάμε για ικανούς και ανίκανους πολιτικούς. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Η αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης είναι αυτή που κάνει το λαό να στηρίζει μία κυβέρνηση ή όχι.
Από κει και πέρα, ένα τελευταίο για να κλείσουμε, πράσινη μετάβαση. Μας κατηγορεί ο ΣΥΡΙΖΑ ότι καταδικάσαμε την Ελλάδα να είναι εξαρτημένη από το φυσικό αέριο. Καταθέτω κι αυτό, για άλλη μια φορά. Επί ΣΥΡΙΖΑ τριπλασιάστηκε η κατανάλωση του φυσικού αερίου. Από 14 τεραβατώρες τριπλασιάστηκε στις 37. Στους λιγνίτες η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε. Από 19 τεραβατώρες στις 10, μειώθηκε κατά 50%.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας επί ΣΥΡΙΖΑ. Κατασκευάζονταν κάθε χρόνο από 149 έως 270 περίπου MW, 918 MW το 2019, 977MW το 2020, 1100MW το 2021 και 1700MW εκτιμούμε, πάνω από 1500MW, κοντά στα 2000MW το 2022. Δε σας αρέσει, αυτή εδώ η τρύπα, το έχω ξαναδείξει, είναι η δική σας αναποτελεσματικότητα σε ότι αφορά την διείσδυση των ΑΠΕ.
Έχουμε χάσει και θα πληρώσουμε παραπάνω από 1,5 δισ. ευρώ στο φυσικό αέριο.
Κύριε Φάμελε, όσο και να συνεχίσετε να μιλάτε και να με διακόπτετε, δεν θα σταματήσω να λέω τις αλήθειες, σας αρέσει δεν σας αρέσει. Συνεχίστε.
Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω. Η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα στον πλανήτη στην προσέλκυση επενδύσεων για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Ελλάδα γίνεται ανταγωνιστική.
4 δισ. ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος. Μέχρι τώρα 2 δισ. ευρώ για το Εξοικονομώ. Δεν σας αρέσει. Με ειδική πρόνοια για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Ανακυκλώνω αλλάζω συσκευή. 140.000 δικαιούχοι αύριο θα μπουν στο σύστημα. «Εξοικονομώ επιχειρώ», 200 εκατομμύρια για επιχειρήσεις. «Εξοικονομώ -Ανακαινίζω για νέους», 350 εκατομμύρια, θα τα ακούσετε όλα. Θα τα ακούσετε όλα.
Αυτό δεν έχει ξαναγίνει πάντως, αυτό δεν έχει ξαναγίνει. Αυτό δεν έχει. Εγώ αυτά τα χρόνια που είμαι Βουλευτής τέτοιο πράγμα δεν το έχω ξαναδεί.
Νέα δασική πολιτική, ολοκληρωμένη Δασική Υπηρεσία κάθετη 26 χρόνια το κάναμε εμείς. Απάτητα βουνά. Προστατεύουμε τη φύση, πράγμα που δεν το κάνατε εσείς. 500 προσλήψεις τακτικού προσωπικού στα δασαρχεία. Ένα τεράστιο πρόγραμμα αναδασώσεων στη χώρα, πάνω από 100 εκατ. ευρώ για την προστασία της βιοποικιλότητας. Νέο Εθνικό Πληροφοριακό Κέντρο Επιθεώρησης Περιβάλλοντος. Συνδέουμε όλους τους αισθητήρες στους μεγάλους ρυπαντές και παρακολουθούμε από κεντρική αίθουσα ελέγχου.
Και τελειώνω, κ. Πρόεδρε. Η διαχείριση των αποβλήτων. Η χωροταξία, ένα τεράστιο πρόγραμμα, το ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, για να επιτέλους τακτοποιήσουμε τη χωροταξία σε όλη την Ελλάδα. Κάθε πρόγραμμα που έχουμε φέρει είναι μία μεγάλη μεταρρύθμιση. Τόσα πολλά που φυσικά 10 και 15 λεπτά, ούτε 20 λεπτά φτάνουν για να τα απαριθμήσουμε. Εγώ θα σας πω ένα πράγμα μόνο και τελειώνω.
Ο Αβραάμ Λίνκολν είπε: «Ο καλύτερος τρόπος για να προβλέψεις το μέλλον είναι να το δημιουργήσεις». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η Νέα Δημοκρατία δημιουργούν το μέλλον. Ένα καλύτερο μέλλον για τους Έλληνες, ένα καλύτερο μέλλον από αυτό που τους χαρίσατε εσείς. Ευχαριστώ.