Του Μακαριστού Μητροπολίτου Καστορίας κυρού Σεραφείμ
Μιλώντας ο Άγιος Πρόκλος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο μαθητής του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, για τον αγγελόμορφο Διάκονο της Καινής Διαθήκης, τον Άγιο Πρωτομάρτυρα και Πρωτοδιάκονο Στέφανο, του οποίου την ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων γιορτάζει σήμερα η Αγία μας Εκκλησία, τον ονομάζει «θυμιατήριον της χάριτος του Θεού».
«Θυμιατήριον της χάριτος ην ο Στέφανος,
το της αγιωσύνης περιπνέον θυμίαμα»1 .
Θυμιατήριον ο Άγιος Στέφανος, επειδή ήταν βλάστημα πίστεως, ευωδέστατον ρόδον αγάπης, αμάραντον άνθος της ελπίδος και ευθαλέστατος στάχυς της χάριτος του Θεού.
Θυμιατήριον ο Άγιος Στέφανος, γιατί διέθετε, κατά τον Άγιο Πρόκλο, το πλήρωμα παντός αγαθού έργου και λόγου. Ήταν ο ακαθαίρετος πύργος της ομολογίας, ο πρόβολος της υπομονής, της εγκρατείας ο σταυροφόρος οπλίτης, της ευσεβείας ο αήττητος στρατιώτης και ο έμψυχος στρατηλάτης.
Και τα λέγει αυτά ο Άγιος Πρόκλος, διότι έχει υπ ὄψη του τον λόγο του Ευαγγελιστού Λουκά, ο οποίος στο Βιβλίο των Πράξεων τον περιγράφει «πλήρης χάριτος και δυνάμεως», ο οποίος «εποίει σημεία και τέρατα μεγάλα εν τω λαώ».
Ως πρώτο χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της σπάνιας μορφής, του οποίου η προσευχή έγινε αιτία της μεταστροφής του διώκτου Σαύλου και μετέπειτα Αποστόλου των Εθνών Παύλου, είναι το γνώρισμα της διακονίας. Ήταν διάκονος του λαού του Θεού. Θυσίασε το εγώ του στην διακονία των συνανθρώπων του, μιμούμενος κατά πάντα τον μεγάλο Διάκονο Χριστό, ο οποίος «ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι»2.
Έτσι, στην πρώτη Εκκλησία διακονεί την τράπεζα των χηρών και των ορφανών και χαρίζει στους πτωχούς τον πλούτο της αγάπης του και της ταπεινώσεώς του. Στο πρόσωπο του άλλου έβλεπε πάντοτε το πρόσωπο του Χριστού, προσφέροντας τον εαυτό του πάνω απ ὅλα και πέρα απ ὅλα στο θυσιαστήριο της ταπεινώσεως και στην τράπεζα της αγάπης. Και για να γίνει κανείς πρώτος, σύμφωνα με τον λόγο του Χριστού («ει τις θέλει πρώτος είναι, έσται πάντων έσχατος και πάντων διάκονος»3) θα πρέπει να γίνει πάντων διάκονος και πάντων υπηρέτης, γιατί όπως έλεγε κι ο Όσιος Παΐσιος, όσο κανείς κατεβάζει τον εαυτό του, τόσο και υψώνεται στα μάτια του Θεού.
Το δεύτερο γνώρισμα του Αγίου Στεφάνου είναι η προσφορά του λόγου του Θεού. Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ύλη, αλλά και πνεύμα. Και τα δύο χρειάζονται τροφή. Το πνεύμα τρέφεται με την αθάνατη τροφή, που είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού και ζωογονείται με την προσφορά του λόγου του Θεού. Γι αὐτό και ο Άγιος Στέφανος μαζί με την υλική τροφή, προσέφερε και την πνευματική. Ο λόγος του δυνατός, οικοδομητικός, χριστοκεντρικός, παρεμβατικός, καταλυτικός και ελεγκτι-κος συγχρόνως, σαν ουράνια δροσιά ανέπαυε τις καρδιές των πρώτων Χριστιανών και ως δυναμίτης κατεδάφιζε τα τείχη της αμαρτίας και τα οχυρώματα του εχθρού. «Ουκ ίσχυον αντιστήναι τη σοφία και τω πνεύματι ω ελάλει»4 θα σημειώσει ο Ευαγγελιστής Λουκάς.
Και το τρίτο γνώρισμα του Αγίου Στεφάνου, που σαν θυμίαμα έφθασε στο Θρόνο του Εσφαγμένου Αρνίου, ήταν η προσφορά της ζωής του. Τον σκέπασαν οι πέτρες των διωκτών του, που νόμισαν πως με αυτόν τον τρόπο θα καλύψουν την αλήθεια. Και αυτές οι πέτρες μαζί με την προσευχή του «Κύριε, μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην»5 έκτισαν τον ασάλευτο πύργο της Εκκλησίας του Χριστού.
Αυτή η προσφορά και αυτό το μαρτύριο του αίματος είναι η πιο συγκλονιστική λειτουργία και ο,τι μεγαλύτερο έχει να προσφέρει ο άνθρωπος στον Θεό. Και η πληρωμή αυτού του θυμιατηρίου της χάριτος του Θεού, στο οποίο έκαιγε το θυμίαμα της αγιωσύνης, συνοψίζεται σε μία λέξη: «εκοιμήθη»6! Ο Χριστιανός, ο Μάρτυρας, ο αγωνιστής, ο μαθητής του Χριστού δεν πεθαίνει. Το σώμα κοιμάται, η αθάνατη ψυχή μεταβαίνει «εις ουρανίους θαλάμους» και ζει μέσα στην δόξα και το μεγαλείο του Θεού.
Το παράδειγμα του Αγίου Στεφάνου μας χρειάζεται σήμερα στην απρόσωπη εποχή μας. Έχουμε ανάγκη από ανθρώπους να διακονήσουν, να βοηθήσουν, να στηρίξουν, να προσφέρουν, κατά τον αποστολικό λόγο, άρτον και σκεπάσματα στον άνθρωπο που σήμερα υποφέρει. Δεν είναι δικά μας τα αγαθά. Δεν μας ανήκουν. Ανήκουν στον Θεό και στους έχοντες ανάγκη. Η προσφορά της αγάπης είναι αυτή που θα μας συνοδεύσει στην πέραν του τάφου ζωή, στην αιωνιότητα.
Έχουμε ανάγκη σήμερα από ανθρώπους που θα βοηθήσουν με την πνευματική ελεημοσύνη, που είναι η προσφορά του λόγου του Θεού και κάθε τι που θα αναπαύσει τους κοπιώντες και πεφορτισμένους.
Έχουμε ανάγκη από την μαρτυρία και από την ομολογία του ονόματος του Χριστού, αποτελέσματα της βαθιάς πίστεώς μας και της κοινωνίας που θα έχουμε μαζί Του.
Ο Άγιος Στέφανος μας τα υπενθυμίζει σήμερα και μας καλεί να γίνουμε μιμητές του.
1. Αγίου Πρόκλου Πατριάρχου Κων/λεως, Λόγος ΙΖ΄, Εγκώμιον εις τον άγιον πρωτομάρτυρα Στέφανον, κεφ. δ΄, PG 65,812.
2. Μαρκ. 10,45.
3. Μαρκ. 9,35.
4. Πραξ. 6,10.
5. Πραξ. 7,60.
6. Αυτόθι.