Ανεξίτηλα χαραγμένη στις μνήμες όλων, όχι μόνο των κατοίκων της Θεσσαλίας, αλλά ολόκληρης της χώρας, θα μείνει η 5η Σεπτεμβρίου 2023. Ημέρα, που συντελέστηκε η μεγαλύτερη καταστροφή των τελευταίων χρόνων, καθώς τα ακραία φαινόμενα του Daniel χτύπησαν ανελέητα και τον πρωτογενή τομέα, βουλιάζοντας καλλιέργειες στα νερά και στις λάσπες και πνίγοντας κοπάδια.
Ένα χρόνο μετά από τις καταστροφικές πλημμύρες και οι αγρότες, κτηνοτρόφοι και αλιείς στη Θεσσαλία μετρούν τις πληγές τους, δίνοντας πραγματική μάχη για να σηκωθούν ξανά μέσα από τις λάσπες. Η επιβαρυμένη κατάσταση δυσχεραίνεται ακόμα περισσότερο, καθώς ο κρατικός μηχανισμός υπολειτουργεί, ενώ πολλές υποσχέσεις και εξαγγελίες έχουν μείνει στο κενό.
Αποζημιώσεις που ακόμα δεν έχουν καταβληθεί σε όλους που επλήγησαν, μέτρα που εξαγγέλθηκαν και είτε δεν προχώρησαν λόγω …αδυναμιών είτε δεν ξεκίνησαν ακόμα, αλλά και έργα για τη θωράκιση του θεσσαλικού κάμπου που προχωρούν με αργούς ρυθμούς συνθέτουν την κατάσταση, σύμφωνα με τους εκπροσώπους του αγροτικού κόσμου.
Στον θεσσαλικό κάμπο, των 3,47 εκατ. στρεμμάτων, σχεδόν το ¼ της καλλιεργήσιμης γης θάφτηκε κάτω από το νερό
Έτσι, αν και η πρωτογενής παραγωγή στη Θεσσαλία αποτελούσε τον βασικό «πυλώνα» της αγροτικής οικονομίας της χώρας μας, σήμερα αγωνίζεται για την επιβίωσή της, μη καταφέρνοντας να επιστρέψει στους ρυθμούς της προ Daniel εποχής.
Αποκαλυπτικά τα στοιχεία
Ο αντίκτυπος από τις επιπτώσεις του Daniel είναι εμφανής στην οικονομία της Θεσσαλίας και κατ’ επέκταση στην εθνική. Αξιοσημείωτο είναι ότι η θεσσαλική οικονομία, προσφέρει περίπου το 5% του ΑΕΠ της χώρας, δηλαδή 8 δισ. ευρώ.
Στο θεσσαλικό κάμπο, των 3,47 εκατ. στρεμμάτων, σχεδόν το ¼ της καλλιεργήσιμης γης θάφτηκε κάτω από το νερό. Από το σύνολο των στρεμμάτων, «ποτιστικά» είναι τα 2,3 εκατ., όπου παράγεται το 38% της εγχώριας παραγωγής βαμβακιού και το 52% της βιομηχανικής ντομάτας. Πάνω από το 50% της εγχώριας παραγωγής είναι το ποσοστό της παραγωγής φρούτων και ξηρών καρπών, (αχλάδια, μήλα, κάστανα, καρύδια), ενώ στη παραγωγή κρέατος, η Θεσσαλία παράγει πάνω από 18% σε βοοειδή, όπως επίσης κατέχει πολύ υψηλή θέση στη χοιροτροφία και στην κτηνοτροφία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΑ, 178.938.741,75 ευρώ δόθηκαν συνολικά στους παραγωγούς των τεσσάρων νομών της Θεσσαλίας για τις ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο σε 827.397,58 στρέμματα, ενώ το αντίστοιχο ποσό για το ζωικό κεφάλαιο ανέρχεται στα 17.963824,87 ευρώ για 124.559 ζώα.
Μικρές και μεγάλες μάχες για την επιβίωσή τους δίνουν οι θεσσαλοί αγρότες
Εν αναμονή των αποζημιώσεων
Προβληματικές και ελλιπείς πληρωμές, που δεν ανταποκρίνονται στις ζημιές που υπέστησαν οι παραγωγοί και καθυστερήσεις στην καταβολή αποζημιώσεων έχουν φέρει σε απόγνωση τους παραγωγούς, οι οποίοι προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους μετά το ανελέητο χτύπημα του Daniel.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΑ οι αποζημιώσεις που δόθηκαν μέχρι τώρα είναι στα 270,2 εκατ. ευρώ, ενώ το συνολικό ποσό που θα δαπανηθεί είναι ύψους 310 εκατ. ευρώ. Τα 40 εκατ. ευρώ αναμένονται σύμφωνα με δηλώσεις της ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να καταβληθούν στους δικαιούχους μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου.
Επίσης, καταβλήθηκαν από το γεωργικό αποθεματικό της ΕΕ περί τα 43 εκατ. ευρώ για την στήριξη της αγροτικής παραγωγής στις παρακάρλιες περιοχές, καθώς και 16 εκατ. ευρώ σε καλλιέργειες (χοιροτροφικές, πτηνοτροφικές μονάδες, θερμοκήπια, ανθοκαλλιέργια κ.ά), που δεν ήταν ασφαλισμένες στον ΕΛΓΑ.
«Έναν χρόνο μετά περιμένουμε να ολοκληρωθούν οι αποζημιώσεις», επισημαίνει στον ΟΤ ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας Δημήτρης Μπαλούκας, τονίζοντας ότι «το δαιδαλώδες γραφειοκρατικό σύστημα έχει ως αποτέλεσμα ακόμη να υπάρχουν κτηνοτρόφοι, οι οποίοι δεν έχουν αποζημιωθεί δυσκολεύοντας τις συνθήκες στο να προχωρήσουν. Αυτοί την στιγμή οι κτηνοτρόφοι που έχουν πληγεί, αν και οι περισσότεροι δεν τα παράτησαν και ξαναέφτιαξαν τα κοπάδια τους, είναι στριμωγμένοι οικονομικά. Θα πρέπει όσο το δυνατόν γρηγορότερα να πάρει ο καθένας αυτό που δικαιούται ώστε να μπορέσει να συνεχίσει να παράγει».
Ανοχύρωτη η Θεσσαλία
Ένα χρόνο μετά και οι αγρότες και κτηνοτρόφοι της Θεσσαλίας δίνουν μικρές και μεγάλες μάχες για να καταφέρουν να συνεχίσουν να μείνουν στον τόπο τους και να παράγουν. Σύμφωνα με τους ίδιους, εμφανής είναι η έλλειψη στρατηγικής για τη διάσωση του πρωτογενούς τομέα, ενώ ανύπαρκτα είναι και τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί, προκειμένου να θωρακιστεί η περιοχή από αντίστοιχα κλιματικά φαινόμενα στο μέλλον.
Την αγωνία ότι η Θεσσαλία παραμένει ανοχύρωτη σε ενδεχόμενα νέα ακραία καιρικά φαινόμενα, εκφράζει στον ΟΤ ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ενιπέας Φαρσάλων, Θανάσης Καραΐσκος και μέλος του ΔΣ της ΕΘΕΑΣ: «Στην περιοχή έξω από τα Φάρσαλα, όπου οι καταστροφές ήταν μεγάλες τα αναχώματα στον ποταμό Ενιπέα και τα αποστραγγιστικά δεν έχουν γίνει, τα κανάλια δεν έχουν καθαριστεί. Ακούμε ότι δίνονται χρήματα για έργα υποδομής, αλλά ακόμα δεν τα έχουμε δει. Το ίδιο είχε γίνει και με τον Ιανό, όπου είχαν γίνει εξαγγελίες από τον πρωθυπουργό για έργα αρκετών εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία όμως εμείς δεν είδαμε».
Ταυτόχρονα, όπως, τονίζει ο κ. Καραΐσκος, «για την υλοποίηση των απαραίτητων έργων η περιφέρεια πετάει το μπαλάκι στην κυβέρνηση και αντίστροφα η κυβέρνηση στην περιφέρεια. Και εμείς, οι παραγωγοί αναμένουμε τι θα γίνει τελικά, ευελπιστώντας ότι δεν θα επαναληφθούν αυτά τα ακραία φαινόμενα».
Μέτρα στα …χαρτιά
Στα χαρτιά όπως φαίνεται έμεινε το μέτρο 5.2 ύψους 45 εκατ. ευρώ, το οποίο αφορά στη δωρεάν αντικατάσταση των ζώων που χάθηκαν και στην δωρεάν ανακατασκευή των στάβλων που κατεστράφησαν.
Όπως επισήμανε στον ΟΤ ο κ. Καραΐσκος, «το συγκεκριμένο μέτρο δεν προχώρησε καθώς είχε πολλές αδυναμίες, αφού ζητούσε από τους κτηνοτρόφους σειρά δικαιολογητικών τα οποία ήταν δύσκολο οι πληγέντες να τα έχουν στη διάθεσή τους, όπως την ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα. Οπότε οι κτηνοτρόφοι συνεχίζουν να παραμένουν στον αέρα, καθώς πολλοί απ’ αυτούς δεν έχουν καταφέρει να αναπληρώσουν το ζωικό τους κεφάλαιο».