Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος κ. Τιμόθεος, το εσπέρας της Τρίτης 5 Αυγούστου 2025 και ώρα 8:00’μ.μ., χοροστάτησε στην ακολουθία του Εσπερινού, επί τη δεσποτική εορτή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, στο ομώνυμο Ιερό Προσκύνημα Κουρτικίου.
Στο τέλος της ακολουθίας, ο Σεβασμιώτατος απηύθυνε λόγο πνευματικής οικοδομής προς το εκκλησίασμα, αναλύοντας με θεολογικό βάθος το νόημα και τη σημασία της εορτής:
«Όλοι μας γνωρίζουμε αρκετά πράγματα γύρω από αυτή τη Μεγάλη Δεσποτική Εορτή της Θείας Μεταμορφώσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, περιεκτικά, κάποιοι πιο διεξοδικά άλλοι, που έχουν ασχοληθεί περισσότερο, αλλά αυτό το οποίο θα πρέπει να έχουμε στη σκέψη μας, στη μνήμη μας, στην καρδιά μας, είναι ότι κατά την ημέρα αυτή της Θείας Μεταμορφώσεως ο Κύριος μας έδειξε το αρχέτυπο κάλλος Του στους μαθητές.
Ποιος είναι, τι είναι. Όχι μόνο η διδασκαλία και τα θαύματα, αλλά λίγο πριν από το εκούσιο Πάθος Του, τον Σταυρικό Του θάνατο – σαράντα ημέρες – ενώπιον των μαθητών Του, όπως καταγράφουν οι τρεις Απόστολοι και Ευαγγελιστές, διότι ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής δεν καταγράφει καθόλου το γεγονός της Θείας Μεταμορφώσεως, αλλά το αναφέρει διεξοδικώς και παραβολικώς στο βιβλίο το αποκαλυπτικό και εσχατολογικό της Εκκλησίας μας, την Ιερά Αποκάλυψη· εκεί αναφέρεται ο Ιωάννης.
Ο Ματθαίος, ο Μάρκος και ο Λουκάς μάς δίνουν επακριβώς τα γεγονότα, και ο ένας συμπληρώνει τον άλλον για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του γεγονότος της Θείας Μεταμορφώσεως.
Δείχνει στους τρεις μαθητές – τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη – ποιος είναι, τι είναι αυτός ο νέος ραββί, λίγο πριν από το Πάθος Του και τον Σταυρικό Του θάνατο. Και όχι μόνο αυτό: οι περιγραφές των Ευαγγελιστών μάς λέγουν και εξάρουν αυτό το γεγονός – «ἔλαμψεν ὡς ὁ ἥλιος», λέγει. Δεν υπάρχει κάτι πιο φωτεινό από τον ήλιο. «Καὶ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκά ὡς τὸ χιών», δηλαδή, επειδή δεν υπάρχει κάτι πιο λευκό από το χιόνι, περιγράφουν έτσι με εικόνες και αισθήσεις το τι είδαν επάνω στο όρος Θαβώρ με τον μεταμορφωθέντα Κύριο.
Για να κατανοήσουμε το βάθος της εορτής, που είναι πάρα πολύ πυκνή η θεολογία της και η διδασκαλία της Εκκλησίας, θα ήθελα απόψε πολύ σύντομα να πάμε στη διδασκαλία του Κυρίου λίγο πριν από το γεγονός της Θείας Μεταμορφώσεως. Και μάλιστα αυτό το Ευαγγελικό ανάγνωσμα, αδελφοί μου αγαπημένοι, το διαβάζουμε κατά την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως και μέρος αυτού του Ευαγγελικού αναγνώσματος εις τον Όρθρον της ημέρας της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Εκεί λοιπόν ο Κύριος λέγει στους μαθητές: «Ὅς θέλει τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν» (όποιος θέλει να σώσει την ψυχή του, πρέπει να την χάσει). Έχουμε πολύ ωραίες αντιθέσεις στους λόγους του Κυρίου, για να κατανοήσουμε τι σημαίνει να είσαι με τον Ιησού Χριστό. Για να κερδίσει λοιπόν κάποιος την ψυχή του, πρέπει να την χάσει. Μέσα στο μυαλό μας βέβαια αυτό ακούγεται ασύμβατο και απραγματοποίητο.
Για να κερδίσει κάποιος τη ζωή του, πρέπει να την παραδώσει στον Θεό.
Αυτό αρχίζει και μας ερμηνεύει λίγο τα πράγματα. Δηλαδή θα πρέπει να πάψουμε να είμαστε ο εαυτός μας, ο κακός εαυτός μας, και να προσπαθήσουμε να αδειάσουμε από αυτήν την κατάσταση και να τοποθετήσουμε μέσα μας τον Χριστό και τη Βασιλεία Του.
Γι’ αυτό και στη συνέχεια από αυτή τη διδασκαλία λέγει στους μαθητές: «Εἰσὶ τινὲς τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου, ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει». Υπάρχουν, λέει, μεταξύ σας κάποιοι οι οποίοι δεν πρόκειται να γευθούν θάνατο, εάν δε δουν την Βασιλεία του Θεού, η οποία είναι παρούσα, έχει έρθει. Αυτό δε σημαίνει ότι μετά από λίγο θα γινόταν η Δευτέρα Παρουσία, αλλά καταδείκνυε ο Κύριος ότι θα ανέβει στο όρος, τινές θα πάρει, κάποιους θα πάρει – Πέτρον, Ιάκωβον και Ιωάννην – και θα μεταμορφωθεί ενώπιόν τους. Θα τους αποκαλύψει δηλαδή τη δόξα Του, τη δύναμή Του, το αρχέτυπο κάλλος. Και εκεί θα τους δείξει ότι μπορεί να είναι παρών με αυτούς, αλλά θα τους δείξει παράλληλα ότι είναι και ο Άναρχος Λόγος του Θεού, ο προαιωνίως υπάρχων, διότι θα συνομιλεί μαζί τους με τον Μωυσή και με τον Ηλία.
Με δύο προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, δύο εξέχουσες προσωπικότητες: ο μεν Ηλίας, ο οποίος δεν γνώρισε θάνατο, αλλά όπως ξέρουμε πυρφόρος ανέβη στους ουρανούς – άρα ο Κύριός μας δηλώνει την παρουσία Του, ότι είναι αρχηγός ζώντων και νεκρών – γιατί ο Μωυσής απέθανε, μέγας προφήτης, ο συγγραφέας της Πεντατεύχου, των πρώτων πέντε βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης. Αλλά, εκπροσωπεί και αυτός μια ομάδα, θα λέγαμε, μια παρουσία ανθρώπων δικαίων της Παλαιάς Διαθήκης, που πίστευαν εις τον Μεσσία και περίμεναν την έλευση του Μεσσία.
Άρα λοιπόν καταδεικνύει αυτό που είναι: το αρχέτυπον κάλλος.
Και δείχνει στους μαθητές ότι είναι Φως. Γι’ αυτό διαβάσαμε και τα Παλαιοδιαθηκικά αναγνώσματα από το βιβλίο της Εξόδου και από το βιβλίο των Βασιλειών, όπου εκεί παρουσιάζεται ο Θεός εις το όρος Σινά, στο όρος Χωρήβ, συνομιλεί με τον Μωυσή, συνομιλεί με τον Ηλία – τους παρουσιάζεται ως φως. Προσέξτε όμως τώρα τι γίνεται: για να δουν οι τρεις μαθητές και να μετάσχουν στο γεγονός της Μεταμορφώσεως, της παρουσίας του αρχέτυπου κάλλους του Θεού, σημαίνει ότι και ο άνθρωπος είναι φως. Δεν είναι σκοτάδι ο άνθρωπος – ο άνθρωπος είναι φως.
Επειδή ο Θεός είναι φως, ο Δημιουργός μας, εμείς μετέχουμε σε αυτήν τη δόξα του Θεού, φωτιζόμενοι.
Γι’ αυτό και ο μεγάλος Πατήρ και διδάσκαλος, Ησυχαστής του 14ου αιώνος, ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο διδάσκαλος της Ακτίστου Θεολογίας, περί των ακτίστων ενεργειών του Θεού, αναβιβάζει τον άνθρωπο και τον αναδεικνύει σε τέτοιο ύψος, και λέει ότι ο άνθρωπος μετέχει των ακτίστων ενεργειών του Θεού. Μα βεβαίως μετέχουμε των ακτίστων ενεργειών του Θεού! Γιατί εάν δεν μετείχαμε των ακτίστων ενεργειών του Θεού, δεν υπήρχε λόγος να σαρκωθεί ο Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός, ο Θεός Λόγος. Δεν είχε τίποτε να μας προσφέρει. Θα ζούσαμε όπως ζούσαν οι της Παλαιάς Διαθήκης άνθρωποι, μέσα στην παρουσία του Θεού, «ἐν αἰνίγματι», μέσα σε αινιγματικές καταστάσεις και όχι ξεκαθαρισμένες, όπως έχουμε τώρα στην Καινή Διαθήκη: τη σάρκωση του Θεού Λόγου, τη φανέρωσή Του και την παρουσία Του και τη συναναστροφή με το ανθρώπινο γένος. Έτσι λοιπόν δημιουργούνται οι προϋποθέσεις να επιβεβαιώσουμε ότι: Φως ο Πατήρ, Φως ο Λόγος, Φως και το Άγιον Πνεύμα, αλλά φως και ο άνθρωπος, ο οποίος μετέχει σε αυτή τη φωτισμένη κατάσταση της Τριαδικής Θεότητος.
Όμως, αυτή η φωτισμένη κατάσταση του Θεού προσφέρεται στους ανθρώπους ανάλογα με την πίστη τους. Και οι μαθητές, επάνω στο όρος Θαβώρ – ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης – είδαν, όπως θα ψάλλουμε ευθύς λίγο στο Απολυτίκιο, «καθώς ἠδύναντο», όπως μπορούσαν, όσοι δύναμη πνευματική είχαν – η οποία πνευματική δύναμή τους ήταν απορρέουσα από την πίστη τους.
Έτσι είναι και ο άνθρωπος. Μετέχει σε αυτήν την άκτιστη δόξα του Θεού ανάλογα με την πίστη του. Και πίστη σημαίνει καθαρότητα – ηθική κατάσταση στον άνθρωπο – σχέση με τον Θεό. Και σχέση με τον Θεό σημαίνει γνώση του Θεού. Εμείς αυτό έχουμε και στην Παλαιά Διαθήκη και στην Καινή Διαθήκη, όταν λέμε ότι δημιουργούμε σχέση με τον Θεό, σημαίνει ότι έχουμε γνώση Θεού. Κι ο Θεός αποκαλύπτεται στους ανθρώπους, όπως αποκαλύπτεται και στους άλλους, στους προ ημών.
Αυτό λοιπόν το γεγονός της Θείας Μεταμορφώσεως μάς επιβεβαιώνει τη θεϊκή, αυθεντική κατάσταση του Θεού Λόγου, του Κυρίου μας Ιησού Χριστούμ και το πραγματοποιεί λίγο πριν από το εκούσιο Πάθος Του και το Σταυρικό Του θάνατο για να δείξει ότι εκουσίως πάει και αυτό το Πάθος και αυτός ο Σταυρικός θάνατος είναι ἐν δυνάμει εις τον Θεό – με δύναμη το κάνει ο Θεός, όχι μέσα σε αδυναμία.
Γι’ αυτό και λέμε ότι η δόξα του Θεού και ο θρόνος του Θεού είναι ο Σταυρός Του – όχι η είσοδός Του στα Ιεροσόλυμα και το «Ὡσαννὰ τῷ Υἱῷ Δαυΐδ». Δεν είναι αυτή η δύναμη· αυτή είναι κένωση του Θεού Λόγου, αυτή είναι ταπείνωση του Θεού. Η δύναμη του Θεού παρουσιάζεται στο Πάθος Του και στον Σταυρικό Του θάνατο. Και λοιπόν εμείς μετέχουμε σε αυτήν την δόξα και την δωρεά του Θεού, όταν έχουμε καθαρή πίστη, όταν έχουμε ενεργή πίστη, όταν λειτουργούμε μέσα στις εντολές του Θεού, τηρούμε το θέλημά Του, έχουμε Ευαγγελική ζωή, ζούμε κατά Χριστόν – και τότε ο Θεός αποκαλύπτεται.
Και εύχομαι όλοι μας να επιτύχουμε αυτήν την Αποκάλυψη του μεταμορφωθέντος Χριστού εις τη ζωή μας».
👁️ Το άρθρο αυτό προβλήθηκε 2330 φορές.
