Όταν πας στο χωριό-αναφέρομαι σε εκείνους που ζουν στην πόλη και βρίσκονται στο χωριό σε τακτικά χρονικά διαστήματα (κυρίως Χριστούγεννα, Πάσχα και Καλοκαίρι)-ανανεώνεσαι από την συναναστροφή των αγνών και παραδοσιακών συγχωριανών μας, που γεννήθηκαν και ζούν συνεχώς στον Ελληνόπυργο (Γράλιστα).
Άνθρωποι ήρεμοι, απλοί, ταπεινοί, σοφοί λόγω της ηλικιακής τους ωριμότητας, άνθρωποι καλοσυνάτοι, χαρούμενοι, ευγενέστατοι. Χαίρεσαι να συζητάς μαζί τους, να τους ρωτάς και να σε απαντούν ανεπιτήδευτα, με ευθύτητα, με ειλικρίνεια, χωρίς υστεροβουλία και δεύτερη σκέψη.
Αληθινοί άνθρωποι, που διηγούνται παλιές, αυθεντικές ιστορίες. Κάποια στιγμή αισθάνονται την ανάγκη να εξωτερικευθούν και να «εξομολογηθούν» στον συνομιλητή τους.
Ενθυμούμαι μια συζήτηση, πριν από μερικά χρόνια, στο Καφενείο του Θανάση Κ.Νάσια («Καπαϊνας»). Ήταν παραμονές Χριστουγέννων, έξω ομίχλη, υγρασία και χαμηλή θερμοκρασία. Καθόμαστε δίπλα στο τζάκι με τον σεβαστό μας μπάρμπα Θανάση,τότε ήταν 85 ετών. Ασπρισμένος σαν τον ΄Ολυμπο, απλός άνθρωπος, ταλαιπωρημένος από την φτώχεια των παλιότερων χρόνων που εργάζονταν «μέρα νύχτα» για να βγάλει τον «επιούσιον άρτον και να μεγαλώσει τα …παιδούλια `τ» (μία φράση που χρησιμοποιούσε χαρακτηριστικά ο ίδιος).
Η συζήτηση κυλούσε φυσιολογικά, συζητούσε με ένα νεότερό του συγχωριανό, συνομήλικο των παιδιών του (σαν παιδί του με έβλεπε κι εμένα,την ώρα της συζήτησης). Δεν είχε συνομιλητή του κάποιον… «Ανακριτή», να τον κάνει διάφορες ερωτήσεις περίεργες….Κι εγώ απέναντί μου είχα ένα ηλικιωμένο άνθρωπο, σοβαρό, γλυκομίλητο, ευγενή και ευγενέστατο και τον έβλεπα σαν τον δικό μου τον Πατέρα, τον μακαρίτη. Όταν συζητήσαμε διάφορα, για την ζωή στο χωριό στα χρόνια εκείνα τα δύσκολα, άρχισε ,μόνος του, ο μπαρμπαΘανάσης να διηγείται: «…εγώ παιδί`μ γέρασα τώρα, είχα σφάλμα…έβριζα παλιά, όταν δουλεύαμε στα χωράφια. Κουραζόμασταν, νευριαζόμασταν και βρίζαμε». Α,. μπάρμπα Θανάση, τον διέκοψα, δύσκολες οι συνθήκες εκείνες και εσείς ήρωες και ηρωϊδες ο Μανάδες μας.
Συνεχίζοντας την κουβέντα.. «πήγα στον εξομολόγο παιδί`μ και τα είπα και ξαλάφρωσα. Με διάβασε την ευχή και μ` είπε να κοινωνήσω.Τώρα είμαι εντάξ`(ει) δεν έχω τίποτε άλλο,περιμένω να με καλέσ`(ει) για`πάν(ω)!!». Α,μπάρμπα Θανάση,του λέω,πόσο χαίρομαι να σε ακούω, τι ωραία τα λές, με συγκινείς!
Και συνεχίζει…«…με λέν`(ε) μερικοί, παιδί`μ,τα πιστεύ`ς (= τα πιστεύεις) αυτά μπάρμπα Νάσιο, μία ανώτερ`(η) δύναμ`(η) είναι τίποτε άλλο..Και τους λέω,…μην λέτε έτσ`(ι) παιδιά`μ. Όλα αυτά που βλέπ`σ γύρω μας ποιος τάκανε; Στην τύχ`(η)έγιναν;…».Εδώ στο σημείο αυτό, για μια στιγμή, έμεινα άφωνος. Δεν πίστευα στ` αυτιά μου. Ο μπαρμπαΘανάσης τα έλεγε αυτά; Τι μάθημα ήταν αυτό από έναν απλό άνθρωπο του χωριού; Ούτε Θεολόγος, ούτε ασκητής Αγιορείτης δεν θα μπορούσε, με τόση απλή επιχειρηματολογία «…να μας εισαγάγει στην πίστη μας», με αναφορά στην δημιουργία και την ύπαρξη των όντων, όπως θα έλεγε ένας Θεολόγος!!
« Άκου παιδί`μ καλό-ξαναλέει ο συνομιλητής μου- όπως τα βρήκαμε έτσι και να τα αφήσουμε (=όπως τα παραλάβαμε,έτσι να τα παραδώσουμε σε σας).Να κάνετε τον σταυρό σας και να προσεύχεσθε στην Παναγία. Ό,τι την ζητάς σε δίν`(ει).Τίποτε άλλο, εγώ αυτά ξέρω κι ας `λέν`(ε) ό,τ(ι) θέλουν»!!!
Εδώ υπάρχει μία παύση δευτερολέπτων, διακρίνω ένα …κόμπιασμα, μια συγκίνηση στον συνομιλητή μου… και συνεχίζει… «…μπορώ να ΜΗΝ πιστέψω στην Αγία Παρασκευή; Ήμουνα άρρωστος, πριν από 10 χρόνια, στο Νοσοκομείο, στη Λάρισα. Στις είκοσι(20) ημέρες-ήλθε τρεις φορές-(μαυροφόρα κοπέλλα 18-20 χρονών ήταν) με κύτταξε κι έφυγε. Ήθελε να μ`αφήσ`(ει) και μ` άφησε!! Είμασταν καναδεκαριά στον θάλαμο, άφησε και `μένα κι έναν απ` τη Λάρ(ι)σα. Έτσ`(ι) ήθελε. Μεγάλ`(η) η Χάρη τ`ς. Με λέν`(ε) οι άλλ`(οι) όνειρο…Όχι,αφού την είδα τρεις φορές, είχα συνέλθει κάπως, τότε που την είδα, τα θυμάμαι καλά.»!!
Αυτή είναι μια γνήσια, αυθεντική συζήτηση, προ πολλών ετών και την μεταφέρω επακριβώς και με το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, που μιλάμε στο χωριό μας. Ο μπάρμπα Θανάσης έχει χρόνια τώρα στην Αιωνιότητα .Ήθελα αυτά να τα μεταφέρω σε ένα χαρτί, διότι είναι κουβέντες από ένα ασπρισμένο – και σοφό από την ηλικία- απλό συγχωριανό μας, με βάθος πνευματικό που ο αναγνώστης μόνο ωφέλεια και συγκίνηση αποκομίζει.
Πόσες τέτοιες συζητήσεις από «…μπαρμπαΘανάσηδες» χαριτωμένους ,μπορείς να ακούσεις στο καφενείο του χωριού. Και πόσο μπορείς να ωφεληθείς, ακούγοντάς τους, αρκεί να το θελήσεις!
Δόξα τω Θεώ,που στις μέρες μας υπάρχουν αυθεντικοί, πραγματικοί, παραδοσιακοί άνθρωποι που μέσα τους κρύβουν μαργαριτάρια της Ελληνορθόδοξης παράδοσης και της Χάρης του Θεού!! Αιωνία σου η μνήμη μπάρμπα Θανάση,σεβαστέ μας μπάρμπα Θανάση.
Σωτ.Αθ.Μουντζούρης-Λάρισα
