Ο οδικός χάρτης που πρέπει να εφαρμοστεί για να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα του αρδευτικού νερού στο θεσσαλικό κάμπο καταρτίστηκε, στο πλαίσιο ευρείας σύσκεψης που συγκάλεσε σήμερα στη Λάρισα, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και ο Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας.
Στη σύσκεψη στην οποία παρέστησαν βουλευτές, δήμαρχοι, αντιπεριφερειάρχες, περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι ΤΟΕΒ, Συνεταιρισμών και άλλων παραγωγικών φορέων εκφράστηκε ο προβληματισμός όλων για τις συνθήκες που διαμορφώνονται από την λειψυδρία, ενόψει της αρδευτικής περιόδου και τονίστηκε η αναγκαιότητα συνεργασίας όλων καθώς και της ορθολογικής χρήσης του νερού που ως δημόσιο αγαθό ανήκει σε όλους.
Όπως ειπώθηκε η κατάσταση στον κάμπο είναι απογοητευτική, λόγω του άνυδρου χειμώνα, ενώ με βάση τα στοιχεία που παρουσίασαν οι διοικούντες του ΟΔΥΘ οι διαθέσιμες ποσότητες νερού από τη λίμνη Πλαστήρα είναι μειωμένες σε σχέση με πέρυσι κατά 50%, δεν υπάρχει νερό προς αξιοποίηση από τη λίμνη Σμοκόβου, ενώ είναι απαραίτητη η καλύτερη διαχείριση νερού από τη λίμνη Κάρλα. Έντονος προβληματισμός εκφράστηκε και για τα βαλτωμένα έργα του Αχελώου και την έλλειψη πολιτικής βούλησης για να συζητηθεί το θέμα στη Βουλή, όπως και για την νέα προσφυγή των Αιτωλοακαρνάνων στη δικαιοσύνη για τη μη μεταφορά νερού στη Θεσσαλία και ας προβλέπεται στο νέο ΣΔΛΑΠ.
Δημ. Κουρέτας
Στην εισήγηση του ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας σημείωσε ότι για τα διαχρονικά προβλήματα λειψυδρίας και τις έντονες διαμάχες ανάμεσα σε διάφορες περιοχές του κάμπου της Θεσσαλίας, η γενεσιουργός αιτία ήταν και παραμένει η επί πολλές δεκαετίες ακραία αναντιστοιχία ανάμεσα στην τεράστια «ζήτηση» νερού (κυρίως για τις αρδεύσεις) και στην περιορισμένη «προσφορά» από τους λίγους ταμιευτήρες, από ποτάμια και από υπόγειους υδροφορείς. Χωρίς νερό δεν μπορεί να υπάρξει αγροτική παραγωγή και χωρίς αγροτική παραγωγή δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον για τη Θεσσαλία, αλλά και για ολόκληρη τη χώρα. Σε λίγο θα ξεκινήσει η αρδευτική περίοδος του 2025, δεύτερη χρονιά από τις πλημμύρες του 2023, με τους αγρότες μας να μην έχουν συνέλθει ακόμη από τις καταστροφικές συνέπειες τους, παρότι ως Περιφέρεια κάναμε ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό για έργα αποκατάστασης σχεδόν σε όλες τις περιοχές που επλήγησαν. Όλες οι ενδείξεις και τα υδρολογικά στοιχεία που διαθέτουμε, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η φετινή αρδευτική χρονιά θα είναι δύσκολη. Πρέπει να υπάρχει σοβαρός προγραμματισμός, συνεργασία και τήρηση των αποφάσεων που έχουν ληφθεί, από όλους τους εμπλεκόμενους στην διαχείριση του νερού και από όλους τους αρδευτές, κατά μήκος του Πηνειού. Το επόμενο διάστημα όλοι μας, υπηρεσίες, φορείς, διαχειριστές και χρήστες νερού θα πρέπει να πάρουμε όλα τα αναγκαία μέτρα και να είμαστε σε ετοιμότητα για τα πιθανά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουμε, ιδιαίτερα μάλιστα αν συνεχιστεί η ανομβρία και δεν μεσολαβήσουν διαστήματα με βροχοπτώσεις που θα αμβλύνουν τις ανάγκες για αρδευτικό νερό.
ΟΔΥΘ
Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, ανέδειξαν την τρέχουσα κατάσταση αναφορικά με την περιορισμένη διαθεσιμότητα του νερού, τα ελλειμματικά αποθέματα επιφανειακών υδάτων και τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η περιοχή της Θεσσαλίας, καθώς πέραν του ότι κατά τα τελευταία έτη επλήγη πολλαπλά από καταστροφικές πλημμύρες, σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρά υδατικά ζητήματα, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης.
Επισημαίνεται ότι ο νέος Οργανισμός (ΟΔΥΘ) θα αποτελέσει τον ενιαίο φορέα για την προστασία και την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, με αρμοδιότητες την εκπόνηση της στρατηγικής για την προστασία και διαχείριση των υδάτων, τον συντονισμό και τη συνεχή επίβλεψη της εφαρμογής των μέτρων προστασίας και διαχείρισης των υδάτων, την εποπτεία και υλοποίηση, καθώς και τη χορήγηση αδειών χρήσης ύδατος.
Ο πρόεδρος του ΟΔΥΘ, Καθηγητής Νίκος Δέρκας παραδέχτηκε πως «έχουμε να αντιμετωπίσουμε και να διαχειριστούμε μία πολύ δύσκολη κατάσταση. Το νερό είναι πολύ περιορισμένο, οπότε θα πρέπει να το διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ώστε οι συνέπειες να ελαχιστοποιηθούν. Ο ΟΔΥΘ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια και σε πλήρη αρμονία στη συνεργασία αυτή, θα προσπαθήσει και με τους φορείς φυσικά, τους Δήμους, τους ΤΟΕΒ και τους χρήστες, να κάνει την καλύτερη δυνατή διαχείριση, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις απώλειες. Απώλειες θα υπάρξουν, αλλά θα πρέπει να είναι έτσι στοχευμένη άρδευση, ώστε να έχουμε τις λιγότερες συνέπειες στις καλλιέργειες και να υπάρχει δίκαιη κατανομή του νερού. Το θεωρούμε πολύ βασικό… Αν δε συνεργαστούμε τα αποτελέσματα θα είναι τραγικά» σημείωσε.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΔΥΘ κ. Μαρκινός Αθανάσιος, παρουσίασε τα δεδομένα, παραθέτοντας αναλυτικά στοιχεία για τα τρέχοντα υδατικά αποθέματα στους ταμιευτήρες της Θεσσαλίας, τη ζήτηση και τις ανάγκες σε νερό για άρδευση, ενώ απευθυνόμενος σε όλους τους τοπικούς φορείς διαχείρισης και τους αρδευτές, έδωσε τις κατευθύνσεις για τον συντονισμό των δράσεων και την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση του προβλήματος. Επεσήμανε δε ότι η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων είναι επιβεβλημένη για την εξομάλυνση της κατάστασης, με όσο το δυνατόν λιγότερες δυνατές απώλειες κατά τη δύσκολη αρδευτική περίοδο που αναμένεται να ξεκινήσει.
Ο αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΔΥΘ κ. Κορκόβελος Αθανάσιος, παρουσίασε τα βροχομετρικά δεδομένα των σταθμών της περιοχής, καθώς και ποσοτικά στοιχεία των παροχετεύσεων των ποταμών.
Στο ίδιο μήκος κύματος, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, κινήθηκε και η ομιλία της αντιπροέδρου Ρένας Καραλαριώτου.
8 Προτεινόμενα μέτρα
Στην κοινή σύσκεψη Περιφέρειας και ΟΔΥΘ προτάθηκαν από τους διοργανωτές ορισμένα μέτρα για την άμεση αντιμετώπιση της δύσκολης κατάστασης, τα οποία και έγιναν αποδεκτά από τους φορείς που συμμετείχαν. Αυτά είναι:
Συγκέντρωση στοιχείων ανά ΤΟΕΒ, Δήμο και περιοχή, για τις εκτάσεις (και την τοποθεσία) που έχουν προγραμματιστεί να αρδευτούν από επιφανειακά νερά ταμιευτήρων – φραγμάτων, λιμνών και ποταμών (Σμόκοβο, Ταυρωπός, Πηνειός, Κάρλα, Γυρτώνη κλπ.). Ενθάρρυνση αγροτών για προτίμηση και σπορά ποικιλιών με λιγότερες ανάγκες σε νερό (με μικρότερο βιολογικό κύκλο) και όψιμες. Συγκρότηση Επιτροπής (με εκπροσώπους ΟΔΥΘ, Αντιπεριφερειάρχες, ΤΟΕΒ, Δήμων παρακολούθησης της ποσότητας του νερού από την λίμνη Πλαστήρα για ενίσχυση του Πηνειού, της πορείας, της στάθμης – παροχής του νερού σε κρίσιμα (προκαθορισμένα) σημεία του Πηνειού (από Καλέτζη προς Λάρισα), σημεία τυχόν πρόχειρων – αυθαίρετων φραγμάτων και άλλων εμποδίων. Τοποθέτηση (όπου είναι εφικτό) σταθμήμετρων – μετρητών παροχής σε κρίσιμα σημεία (μετά την έξοδο του ΥΗΣ Πλαστήρα, Καλέντζη και Πηνειό). Συντήρηση και ετοιμότητα λειτουργίας θυροφράγματος Γυρτώνης (έγκαιρο κλείσιμο για αποθήκευση νερού). Παρακολούθηση της πορείας του νερού σε κρίσιμα σημεία του Πηνειού με drone. Έλεγχος εφαρμογής κανονισμού και προγράμματος άρδευσης στα συλλογικά δίκτυα (ΤΟΕΒ – Δήμους). Κυκλική διακοπή αρδεύσεων (κατά περιοχή) για 8 ημέρες και παρακολούθηση εφαρμογής.
Στη σύσκεψη τοποθετήθηκαν οι βουλευτές Μάξιμος Χαρακόπουλος, Αριστοτέλης Σπάνιας, Ευαγγελία Λιακούλη, Γιώργος Ρούντας, Κώστας Φλώρος, ο ειδικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κώστας Τζανακούλης, ο σύμβουλος του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας σε θέματα υδάτων Κώστας Γκούμας, οι Δήμαρχοι Πλαστήρα Παναγιώτης Νάνος, Κιλελέρ Θανάσης Νασιακόπουλος, Αγιάς Αντώνης Γκουντάρας, Σοφάδων Δημοσθένης Κατσής, ο αντιδήμαρχος Λαρισαίων Κώστας Βλαχούλης, οι πρόεδροι των ΤΟΕΒ Πηνειού Δημήτρης Τσιουρής, Τιτανίου Βασίλης Γιαννάκος, Θεσσαλιώτιδας Γιωτάκος, ο πρόεδρος της ΠΟΣΓ, περιφερειακός σύμβουλος Δημήτρης Σοφολόγης, ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδος Δημήτρης Ντογκούλης, ο πρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ Νίκος Κακκαβάς, ο αντιδήμαρχος Δομοκού κ. Πετρόπουλος, ο γεωλόγος μηχανολόγος κ. Μπέλεσης και ο εκπρόσωπος συλλόγου παραγωγών κλειστού αγωγού Σμοκόβου Αθαν. Καραγιάννης.
Η Επιτροπή
Με τη λήξη της σύσκεψης, ο Περιφερειάρχης κ. Κουρέτας ανακοίνωσε τη συγκρότηση Επιτροπής, η οποία συνεδρίασε αμέσως μετά για τον καθορισμό των επόμενων βημάτων, ενώ θα συνεδριάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα, προκειμένου να διαμορφώνει εκείνες τις πολιτικές που θα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το οξύ πρόβλημα της λειψυδρίας. Στην Επιτροπή θα συμμετέχουν ο Περιφερειάρχης Δημήτρης Κουρέτας, ο πρόεδρος του ΟΔΥΘ Ν. Δέρκας, ο Δ/νων Σύμβουλος Αθαν. Μαρκινός, ο αναπλ. Δ.Σ. Αθαν. Κορκόβελος, εκπρόσωποι των ΤΟΕΒ Πηνειού, Ταυρωπού, Τιτανίου, Θεσσαλιώτιδας, των δήμων Παλαμά, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Αγιάς, Σοφάδων, Τεμπών, Λάρισας, ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Δ. Ντογκούλης, ο πρόεδρος της ΠΟΣΓ Δημήτρης Σοφολόγης, ο Αντιπεριφερειάρχης Υδάτων Νίκος Ντίτορας, ο Συντονιστής του Κέντρου Πολιτικής Προστασίας Περιφέρειας Θεσσαλίας Ηλίας Λεοντάρης, ο σύμβουλος του Περιφερειάρχη σε θέματα υδάτων Κ. Γκούμας.
