Μάχη με τον χρόνο προκειμένου να ανακοπεί η διάδοση της ευλογιάς στα κοπάδια των αιγοπροβάτων δίνουν κτηνοτρόφοι, κτηνίατροι, περιφέρειες και υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αφού στην αντίθετη περίπτωση το lockdown για την ελληνική εκτροφή θα είναι μονόδρομος και οι συνέπειες ανυπολόγιστες για ολόκληρο τον πρωτογενή τομέα και την αγροτική οικονομία.
Ήδη, η ευλογιά κάνει δεύτερο κύκλο έξαρσης και μέσα σε 13 μήνες, από τον Αύγουστο του 2024, είχαν καταγραφεί 903 κρούσματα σε 1.148 εκτροφές, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί 262.854 θανατώσεις αιγοπροβάτων. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ευλογιά είναι μία σοβαρή νόσος που προσβάλλει μόνο τις αίγες και τα πρόβατα. Τα κύρια συμπτώματα που εμφανίζουν τα ζώα είναι πυρετός, δερματικές αλλοιώσεις κυρίως στα άτριχα μέρη του σώματος, ανορεξία και κατάπτωση.
Μετά τις μαζικές θανατώσεις και τα κρούσματα σε 24 περιοχές, υπήρξαν καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες ορισμένοι δεν δήλωσαν ότι ζώα τους ασθένησαν προκειμένου να αποφύγουν τη θανάτωση των κοπαδιών τους, δημιουργώντας όμως, ενεργές εστίες μετάδοσης. Στα μέτρα που εφαρμόζονται εντατικά το κρίσιμο δεκαήμερο που γίνεται η ύστατη προσπάθεια ανακοπής της εξάπλωσης της νόσου, περιλαμβάνονται η απομόνωση των άρρωστων ζώων, ο περιορισμός των κοπαδιών και κάθε επαφή με άλλους κτηνοτρόφους. Ταυτόχρονα, πρέπει να τηρούνται με αυστηρότητα τα μέτρα βιοασφάλειας και υγιεινής από όλο το προσωπικό της εκτροφής.
Στις περιοχές με επιβεβαιωμένα κρούσματα εφαρμόζονται συγκεκριμένα μέτρα. Η ζώνη προστασίας ορίζεται α)σε ακτίνα πέντε χιλιομέτρων από την μολυσμένη εκτροφή, ενώ β) η ζώνη επιτήρησης σε ακτίνα είκοσι χιλιομέτρων και γ) η περαιτέρω απαγορευμένη ζώνη σε ακτίνα 40 χιλιομέτρων.
Για τη διαχείριση της νόσου, με στόχο την εκρίζωσή της, εφαρμόζεται το εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης. Τα μέτρα που λαμβάνονται είναι τα εξής: θανάτωση και υγειονομική ταφή των ζώων στη μολυσμένη εκτροφή, οριοθέτηση ζωνών Προστασίας και Επιτήρησης καθώς και περαιτέρω Απαγορευμένων ζωνών, απαγόρευση μετακίνησης αιγοπροβάτων και ζωοτροφών στις ζώνες αυτές, ενημέρωση των κτηνοτρόφων για τα μέτρα βιοασφάλειας και υγιεινής που πρέπει να τηρούνται, κήρυξη των Περιφερειακών Ενοτήτων με κρούσματα σε κατάσταση Ειδικής Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας, κινητοποίηση κτηνιάτρων που υπηρετούν στο ΥΠΑΑΤ και σε εποπτευόμενους φορείς, συστηματική απολύμανση αγροτικών δρόμων, κινητοποίηση της ΕΛ.ΑΣ. για την απαγόρευση μετακινήσεων, διεξαγωγή επιδημιολογικής έρευνας, δημιουργία σταθμών απολύμανσης σε κομβικά σημεία του οδικού δικτύου και σύσταση Task Force για την αντιμετώπιση της νόσου.
Τονίζεται ότι η ευλογιά είναι αποκλειστικά ζωονόσος, δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο και τόσο το γάλα που έχει υποστεί υψηλή παστερίωση, όσο και το κρέας είναι απολύτως ασφαλή για κατανάλωση.
«Θέλουμε να αποφύγουμε το lockdown. Το ξεκαθαρίζω αυτό προς κάθε κατεύθυνση», δήλωσε χθες ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας και εξήγησε: «Αν προχωρήσουμε σε lockdown, θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες για την ελληνική κτηνοτροφία και τη γεωργία. Βρισκόμαστε αυτή την περίοδο στη συγκομιδή του καλαμποκιού, ενός βασικού προϊόντος του πρωτογενούς τομέα και καθοριστικού για την παραγωγή ζωοτροφών. Εάν διαταραχθεί αυτή η αλυσίδα, οι δυσκολίες θα είναι τεράστιες σε ολόκληρη την αγροδιατροφική οικονομία».
Ταυτόχρονα, ο κ. Τσιάρας έκανε εκτενή αναφορά στην πορεία της πανώλης και της ευλογιάς από το καλοκαίρι του 2024 μέχρι σήμερα, επισημαίνοντας τις βασικές διαφορές τους: «Ο ιός της πανώλης ζει έως 21 ημέρες, γεγονός που μας έδωσε τη δυνατότητα να εφαρμόσουμε περιορισμένα και χρονικά συγκεκριμένα μέτρα. Αντίθετα, ο ιός της ευλογιάς μπορεί να επιβιώσει έως και έξι μήνες, σε φυσικούς φορείς όπως το μαλλί του ζώου ή οι ζωοτροφές. Αυτό σημαίνει ότι η αντιμετώπιση δεν μπορεί να γίνει με τον ίδιο τρόπο».
Σε ό,τι αφορά στις αποζημιώσεις ο κ. Τσιάρας είπε πως η κυβέρνηση έχει σταθεί στο πλευρό των κτηνοτρόφων με ουσιαστική οικονομική στήριξη. «Δώσαμε αποζημιώσεις υψηλότερες από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα για τα θανατωθέντα ζώα. Προχωρήσαμε επίσης σε μέτρα για να καλύψουμε το κόστος των ζωοτροφών. Έχουμε βρει όλα τα εργαλεία που θα δώσουν την ευκαιρία στους κτηνοτρόφους να σταθούν όρθιοι και να διασφαλίσουν την επιβίωσή τους», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Πάντως, οι κτηνοτρόφοι λένε από την πλευρά τους ότι η αποζημίωση σφαγής των ζώων επαρκεί για την αντικατάσταση του μισού ζωικού κεφαλαίου, αφού η μέση τιμή αποζημίωσης (το ποσό ποικίλει ανάλογε με την ηλικία των ζώων που οδηγούνται στη σφαγή) είναι κάτω από 200 ευρώ, ενώ τα νέα ζώα που αγοράζονται κοστίζουν άνω των 320 ευρώ.
Ερωτηθείς χθες για τον εμβολιασμό, ο Κώστας Τσιάρας επανάλαβε ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. «Τα διαθέσιμα σκευάσματα προέρχονται από τρίτες χώρες, καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει εφαρμόσει εμβολιασμό και οι κλινικές μελέτες δείχνουν ότι η ανοσία φτάνει μόλις στο 60% των ζώων που εμβολιάζονται. Αν προχωρούσαμε σε μια τόσο αβέβαιη επιλογή, θα θέταμε σε κίνδυνο ακόμη και τις εξαγωγές μας – και κυρίως το πιο σημαντικό προϊόν της κτηνοτροφίας μας, τη φέτα», σημείωσε χαρακτηριστικά.