Συνέντευξη του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, στην εφημερίδα «Espresso» και τη δημοσιογράφο Βίβιαν Μπενέκου
-Ενέργεια και καθαρό περιβάλλον. Δεν είναι δύο έννοιες αντίθετες αυτές; Πώς γίνεται ο συγκερασμός τους;
Πρόκειται για δύο έννοιες απολύτως αλληλένδετες και καθόλου αντίθετες, δεδομένου ότι η προστασία του περιβάλλοντος περνάει μέσα από τον μετασχηματισμό του κλάδου της ενέργειας. Ο βασικός στόχος μας στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι η στρατηγική στροφή προς καθαρές μορφές ενέργειας, με την αξιοποίηση του πλούσιου δυναμικού της χώρας μας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τη μεγάλη παγκόσμια πρόκληση της κλιματικής αλλαγής. Γνωρίζετε ότι η Ευρώπη φιλοδοξεί να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050 και θέλουμε η Ελλάδα να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας. Αυτό αποτελεί προσωπική δέσμευση και του ίδιου του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος έλαβε την εμβληματική απόφαση να προχωρήσουμε στην απεξάρτηση από τον λιγνίτη νωρίτερα από οποιαδήποτε άλλο κράτος-μέλος στην Ε.Ε. Η επόμενη μέρα για μια δυναμική ανάκαμψη της χώρας μας είναι μπροστά μας και θα έχει ισχυρό κοινωνικό, περιβαλλοντικό και ψηφιακό αποτύπωμα. Στη βάση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», με το 38% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης να αφιερώνεται στην πράσινη ανάπτυξη, μαζί με το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, θα οικοδομήσουμε ένα μακροπρόθεσμα βιώσιμο, καθαρό και κοινωνικά δίκαιο μέλλον. Και αυτό θα το πετύχουμε μόνο όλοι μαζί.
-Οι Έλληνες συμμορφώθηκαν με τους κανόνες για τη μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος (πλαστικές σακούλες κ.λπ.) ή αδιαφορούν;
Η συμμόρφωση σε κάθε κοινωνία εξαρτάται από τα επίπεδα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, την παροχή κινήτρων και αντικινήτρων, καθώς και τους απαραίτητους ελέγχους. Και ο δικός μας ρόλος έγκειται ακριβώς εδώ: στο πώς δηλαδή, με στοχευμένες πρωτοβουλίες, θα καλλιεργήσουμε την περιβαλλοντική συνείδηση μέσα από την υιοθέτηση καθημερινών «πράσινων» συμπεριφορών και δραστηριοτήτων. Για τον λόγο αυτόν, στη φιλοσοφία του περιβαλλοντικού τέλους που ισχύει ήδη για τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς, προχωρούμε από 1.1.2022 και στην εφαρμογή του για τους πλαστικούς περιέκτες τροφίμων και τα πλαστικά ποτήρια. Επίσης, από τον Ιούλιο θα απαγορεύεται η διάθεση στην αγορά 10 πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης (όπως τα μαχαιροπίρουνα, τα πιάτα, οι μπατονέτες κ.ά.). Εκεί που στοχεύουμε είναι το παράδειγμα της νέας γενιάς, η οποία έχει αντιληφθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό τι σημαίνει για την καθημερινότητα, την ποιότητα της ζωής και τον τόπο μας η προστασία του περιβάλλοντος, να επεκταθεί ακόμη πιο δυναμικά στην ευρύτερη κοινωνία. Και εκεί θα πάμε.
-Με χαρά διάβασαν οι κάτοικοι που υπέστησαν τα δεινά της «Μήδειας» ότι ξεκίνησαν τα πρώτα έργα υπογειοποίησης των εναέριων καλωδίων του ΔΕΔΔΗΕ στο Τατόι. Τι έργο είναι αυτό και πότε θα ολοκληρωθεί;
Πολύ νωρίτερα από την έλευση της «Μήδειας» είχαμε προγραμματίσει να χρηματοδοτηθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης η υπογειοποίηση των εναέριων καλωδίων του ΔΕΔΔΗΕ. Κι αυτό γιατί πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο, με το οποίο επιτυγχάνουμε την προστασία του περιβάλλοντος και τη θωράκισή του από καιρικά φαινόμενα. Και, βεβαίως, τα έργα αυτά θα έχουν θετικό αντίκτυπο στους πολίτες, με τη σημαντική βελτίωση των χρόνων συντήρησης και άρσης βλαβών. Πιστοί στη δέσμευσή μας και μάλιστα δύο μήνες σχεδόν νωρίτερα από τον αρχικό προγραμματισμό μας, ξεκίνησαν από το Τατόι τα πρώτα έργα υπογειοποίησης του εναέριου δικτύου Μέσης Τάσης, μήκους 3,4 χλμ. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 450.000 ευρώ και υπολογίζουμε ότι μέσα στον Ιούνιο θα έχει ολοκληρωθεί. Και συνεχίζουμε, με πάνω από 2.150 χλμ. υπογειώσεις μέσα στην τετραετία 2022-2025.
-Ζήσατε πολύ άσχημες μέρες και εσείς προσωπικά στην τελευταία κακοκαιρία του χειμώνα. Τι συναισθήματα σας άφησε αυτή η περιπέτεια του χιονιά;
Βρέθηκα από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η «Μήδεια» στις πληγείσες περιοχές. Διότι αυτό ήταν το χρέος μου. Διότι έπρεπε να αποκατασταθεί η ηλεκτροδότηση το ταχύτερο δυνατόν και στο τελευταίο σπίτι. Όλες εκείνες τις μέρες, από τη μία πλευρά έβλεπα κορμούς και κλαδιά δέντρων να πέφτουν συνεχώς πάνω σε ηλεκτροφόρα καλώδια και τον υπεράνθρωπο αγώνα που κατέβαλλαν τα συνεργεία και οι εναερίτες του ΔΕΔΔΗΕ και από την άλλη πλευρά ζούσα την αγωνία και τη μεγάλη ταλαιπωρία των συμπολιτών μας. Επομένως, όπως καταλαβαίνετε, τα συναισθήματα ήταν πολύ έντονα και η λήψη άμεσων αποφάσεων για την επόμενη ημέρα ακόμη πιο επιτακτική. Με πράξεις τώρα προχωράμε στον εκσυγχρονισμό και τη θωράκιση του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας, προκειμένου να αποφευχθεί η επανάληψη ενός παρόμοιου φαινομένου.
-Η απολιγνιτοποίηση και η απανθρακοποίηση θα οδηγήσουν πλήθος ανθρώπων στην ανεργία. Με αυτούς τι θα γίνει;
Υψίστη πολιτική προτεραιότητα της κυβέρνησής μας είναι η αντιστάθμιση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων στις περιοχές που θα επηρεαστούν περισσότερο, δηλαδή στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. Και για τον λόγο αυτόν έχουμε καταρτίσει ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο. Το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης προβλέπει την κινητοποίηση έως και 5 δισ. ευρώ για την ουσιαστική στήριξη των τοπικών οικονομιών και κοινωνιών. Αυτό θα γίνει με την αποκατάσταση των λιγνιτικών εδαφών, τα οποία θα διατεθούν για άλλες χρήσεις, με την παροχή κινήτρων για την προσέλκυση επενδύσεων και τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε τομείς με υψηλή εξάρτηση από τον λιγνίτη για τη διαφοροποίηση των παραγόμενων προϊόντων τους. Η αρμόδια Συντονιστική Επιτροπή Δίκαιης Μετάβασης συντάσσει αναλυτικά σχέδια τα οποία θα υποβληθούν για έγκριση μαζί με το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 και παρέχουν λεπτομερή στοιχεία για τις ανάγκες οικονομικής διαφοροποίησης, απόκτησης νέων δεξιοτήτων και περιβαλλοντικής αποκατάστασης στις περιοχές μετάβασης. Το μήνυμά μας είναι ξεκάθαρο: σε αυτήν τη μεγάλη προσπάθεια κανείς δεν θα μείνει πίσω.
-Πολλές φορές αναφέρεται η κυβέρνηση στη «διάσωση της ΔΕΗ». Τον κόσμο, όμως, τον ενδιαφέρει η μείωση στους λογαριασμούς. Αυτό θα γίνει ποτέ;
Η μείωση του κόστους ενέργειας περνάει σε μεγάλο βαθμό μέσα από την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά. Η ελληνική αγορά ενέργειας έχει αλλάξει ριζικά, καθώς μέχρι και πριν από λίγα χρόνια η ΔΕΗ είχε το απόλυτο μονοπώλιο στην παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας. Η κατάσταση αυτή έχει πλέον αλλάξει, καθώς διατίθεται πληθώρα προϊόντων και συνδυαστικών πακέτων από διάφορες ενεργειακές εταιρείες και οι καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τα προγράμματα που τους ταιριάζουν περισσότερο.
Από την άλλη πλευρά, η αποτελεσματική αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητές μας και ήδη έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση και ειδικά για τη στήριξη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών. Μεταξύ αυτών είναι η επέκταση της απόφασης για την επανασύνδεση του ρεύματος σε νοικοκυριά που αποδεδειγμένα αδυνατούν να εξοφλήσουν τους λογαριασμούς τους. Επίσης, στο νέο «Εξοικονομώ», το οποίο θα ανακοινωθεί το καλοκαίρι, θα υπάρξει ειδική μέριμνα για τους οικονομικά ασθενέστερους συμπολίτες μας, τις πολυμελείς οικογένειες και τα άτομα με αναπηρία.
Επιπλέον, στη μείωση του ενεργειακού κόστους των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων θα συμβάλουν τόσο τα διμερή πράσινα συμβόλαια (PPAs), όσο και η ηλεκτρική διασύνδεση των ελληνικών νησιών. Αλλά και τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης, που έχουμε δρομολογήσει, θα μειώσουν τους λογαριασμούς των καταναλωτών, δεδομένου ότι θα βελτιώσουν αισθητά την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
-Τι ζητούν οι Τρικαλινοί από τον υπουργό τους εν έτη 2021;
Τα Τρίκαλα είναι ο τόπος μου. Ο τόπος που αγαπώ βαθιά. Οι συμπολίτες μου με έχουν αγκαλιάσει με εμπιστοσύνη και με έχουν επιλέξει να τους εκπροσωπήσω στη Βουλή των Ελλήνων και αυτό αποτελεί ιδιαίτερη τιμή αλλά και ευθύνη για μένα. Ευθύνη να ανταποδώσω την εμπιστοσύνη τους, να βρίσκομαι δίπλα τους, με συνέπεια, και στα δύσκολα και στα καλά. Να ακούω με σεβασμό τις ανάγκες τους, τις αγωνίες και τα προβλήματά τους και να τους μιλάω με ειλικρίνεια. Και, κυρίως, να συμβάλλω με πράξεις στην επίλυση των τοπικών θεμάτων που απασχολούν την καθημερινότητά τους, αλλά και να προσφέρω όσα περισσότερα μπορώ για και τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.
-Γκρινιάζουν οι γυναίκες της ζωής σας για τον χρόνο που αφιερώνετε στο υπουργείο;
Η οικογένειά μου είναι το σημαντικότερο στήριγμά μου και σίγουρα ό,τι πιο πολύτιμο έχω στη ζωή μου. Όπως έχω ξαναπεί, χωρίς τη σύζυγό μου, Ειρήνη και τις δύο μου κόρες, δεν θα ήμουν αυτός που είμαι σήμερα. Ο χρόνος που τους αφιερώνω ναι, δυστυχώς έχει μειωθεί σε ποσότητα, όχι όμως σε ποιότητα. Αλλά οφείλω να πω ότι μέσα από τα μάτια τους βλέπω την εικόνα ενός καλύτερου κόσμου που έχουμε υποχρέωση και ευθύνη να τους παραδώσουμε.
-Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε ή η ταινία που είδατε;
Δυστυχώς, λόγω έλλειψης χρόνου, από την ημέρα που μου έκανε τη μεγάλη τιμή ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης να μου αναθέσει το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δεν έχω καταφέρει να ολοκληρώσω κάποιο βιβλίο. Ανατρέχω, όμως, συχνά πυκνά αυτό το τετράμηνο, και πάλι στην «Ασκητική» του Καζαντζάκη, η οποία είναι το προσωπικό μου εγχειρίδιο αναστοχασμού και αφύπνισης.
