Oι βασικές προκλήσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε το επόμενο διάστημα έχουν να κάνουν με την ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών, αλλά και την προσαρμογή των δασικών οικοσυστημάτων στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης που απειλεί τη χώρα μας και ολόκληρο τον πλανήτη.
Για τον λόγο αυτόν έχουμε σχεδιάσει μια στρατηγική που αποτελείται από τρεις βασικούς άξονες και οι οποίοι περιλαμβάνουν:
- Άμεση προστασία των εδαφών και αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων που καταστράφηκαν ολικώς ή μερικώς από τις πρόσφατες πυρκαγιές σε Αττική, Εύβοια και Πελοπόννησο.
- Ενδυνάμωση της προστασίας και της μέγιστης δυνατής αντοχής και ανθεκτικότητας των δασών απέναντι στις αναπόφευκτες και ορατές πλέον επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
- Ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης και της σχέσης της κοινωνίας των πολιτών με τα δασικά οικοσυστήματα και με αυτό τον τρόπο την προστασία τους.
Όλοι, άλλωστε, έχουμε γίνει μάρτυρες τις τελευταίες ημέρες της τεράστιας προσφοράς των εθελοντών, κυρίως νέων σε ηλικία ανθρώπων, που προσπαθούσαν και συνεχίζουν να προσπαθούν να συμβάλουν με όλες τους τις δυνάμεις στην κατάσβεση αλλά και την προστασία των κατοικιών και πολλές φορές με κίνδυνο της ζωής τους, όπως αποδείχθηκε, δυστυχώς, στην περίπτωση του συμπολίτη μας Βασίλη Φιλώρα και θα ήθελα να συλλυπηθώ τους δικούς του και την οικογένειά του.
Όλα τα παραπάνω, φυσικά, θα επιτευχθούν σε συνεργασία με επιστημονικούς φορείς, με πανεπιστήμια, με εθελοντικές οργανώσεις, καθώς και σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις ιδιαιτερότητες της εκάστοτε περιοχής.
Έχουμε, όμως, σχεδιάσει και ένα πλάνο άμεσων και στοχευμένων παρεμβάσεων για την προστασία και αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος ιδιαίτερα στις πληγείσες περιοχές. Αυτό το πλάνο περιλαμβάνει επτά άξονες:
- Χαρτογράφηση των καμένων εκτάσεων με τη χρήση δορυφορικών δεδομένων και της τεχνολογίας.
- Κήρυξη αναδασωτέων εκτάσεων εντός 30 ημερών αντί 90 ημερών που ίσχυε μέχρι σήμερα. Μία διάταξη η οποία θα συμπεριλαμβάνεται στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που θα εκδοθεί τις επόμενες ημέρες και ώρες.
- Αύξηση και εντατικοποίηση των ελέγχων και επιτηρήσεων των καμένων εκτάσεων, αλλά και την άμεση εφαρμογή της ισχύουσας δασικής νομοθεσίας για την προστασία τους.
- Άμεση απομάκρυνση των ιστάμενων καμένων δέντρων που συγκροτούν κυρίως την παρόδια βλάστηση.
- Άμεση έναρξη κατασκευής αντιδιαβρωτικών έργων με κορμοδέματα και κλαδοπλέγματα, αλλά και αντιπλημμυρικών έργων για τα οποία προωθείται ήδη η σύνταξη μελέτης για την άμεση υλοποίηση αυτών, ώστε να αποτραπεί η εμφάνιση πλημμυρικών και χειμαρρικών φαινομένων κατά τη χειμερινή περίοδο.
- Έκδοση Δασικών Αστυνομικών Διατάξεων (ΔΑΔ) για τις καμένες εκτάσεις στις οποίες θα εξειδικεύεται κατά χώρο, χρόνο και τρόπο η απαγόρευση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων, όπως για παράδειγμα η άσκηση βόσκησης, η θήρα και άλλα που κρίνει αναγκαία η οικεία δασική αρχή.
- Ιεράρχηση και η επιλογή περιοχών με άμεση προτεραιότητα σε Εύβοια, σε Αττική και σε Πελοπόννησο για την αποκατάσταση της βλάστησης με φυσική αναγέννηση ή τεχνητή αναδάσωση.
Εδώ αξίζει να αναφερθούμε ότι έχουμε ήδη συμπεριλάβει στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως ανέφερε και ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, 224 εκατ. ευρώ για την τεχνητή αναδάσωση 165.000 στρεμμάτων. Και βέβαια αυτό μπορούμε να το αναδιαμορφώσουμε και να το επαυξήσουμε εφόσον κρίνουμε ότι είναι αναγκαίο.
Προκειμένου όμως να επιτευχθούν έγκαιρα και έγκυρα οι στρατηγικοί στόχοι για τα δάση, αλλά και οι υποδομές πρόληψης και αποκατάστασης προχωράμε σε δομικές διοικητικές μεταρρυθμίσεις για τον καλύτερο συντονισμό, αλλά και την αποτελεσματικότερη λειτουργία των δασικών υπηρεσιών ώστε να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες που έχει επιφέρει η κλιματική αλλαγή στα δασικά οικοσυστήματα.
Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να ευχαριστήσω τα στελέχη συνολικά της δασικής υπηρεσίας που όλες αυτές τις ημέρες συνεπικούρησαν και συνεπικουρούν την τιτάνια προσπάθεια του Πυροσβεστικού Σώματος και των εθελοντών πυροσβεστών για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και την προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Με την έκδοση σχετικής Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, το αμέσως προσεχές διάστημα, προωθείται η υπαγωγή των δασικών υπηρεσιών των αποκεντρωμένων διοικήσεων στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Επίσης, ορίζουμε και θεσμοθετούμε μία νέα έννοια, την έννοια του «αναδόχου αναδάσωσης». Με τη μορφή εθελοντισμού, θέλουμε νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, ανώνυμες εταιρείες και μη κυβερνητικές – μη κερδοσκοπικές οργανώσεις να μπορούν να προχωρούν, με δικές τους δαπάνες, σε άμεσες αναδώσεις σε περιοχές που έχουν πληγεί και με προδιαγραφές που θα ορίζονται από τη Γενική Διεύθυνση Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Πώς θα λειτουργεί: Το δασαρχείο θα ορίζει την περιοχή που χρειάζεται προστασία, αποκατάσταση και τεχνητή αναδάσωση και τις προδιαγραφές αυτών. Παραδείγματος χάρη, το είδος των δένδρων που θα φυτευτούν, προσαρμοσμένα στις οικολογικές συνθήκες της περιοχής, με εμπλουτισμό της βλάστησης με κατάλληλα πλατύφυλλα και πυράντοχα είδη. Επίσης, ο ανάδοχος αναδάσωσης θα αναλάβει την εκπόνηση της μελέτης, με δικά του έξοδα, που θα εγκριθεί άμεσα στη συνέχεια από το δασαρχείο και στη συνέχεια θα προχωρήσει πάλι με δικά του έξοδα στις αναγκαίες ενέργειες για την προετοιμασία του εδάφους και την εξασφάλιση της επιτυχίας της αναδάσωσης. Η πράξη ορισμού αναδόχου αποσκοπεί αποκλειστικά και μόνο στη μελέτη και υλοποίηση των αντιδιαβρωτικών έργων προστασίας των εδαφών, καθώς και των έργων τεχνητής αναδάσωσης, χωρίς το Ελληνικό Δημόσιο να απεμπολεί οποιοδήποτε δικαίωμά του επί των εκτάσεων αυτών, για την αποφυγή οποιασδήποτε παρεξήγησης.
Επίσης, έχουμε τρία άμεσα μέτρα στήριξης των πυρόπληκτων φυσικών προσώπων, αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας:
- Ανακοινώθηκε ήδη από τη ΔΕΗ η διαγραφή οφειλών για όλους όσοι η οικία τους έχει καταστραφεί από τις πυρκαγιές.
- Προχωρούμε σε έκτακτη χρηματοδότηση Κέντρων Διάσωσης και Περίθαλψης Άγριας Ζωής που επηρεάστηκαν από τις πρόσφατες δασικές πυρκαγιές. Ο αρμόδιος Υφυπουργός, ο Γιώργος Αμυράς είναι από την πρώτη στιγμή μαζί με αυτές τις οργανώσεις. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας χρηματοδοτεί εκτάκτως έξι κέντρα διάσωσης και περίθαλψης άγριας ζωής τα οποία βρέθηκαν στο πεδίο κατά τις πρόσφατες δασικές πυρκαγιές με το συνολικό ποσό των 200.000 ευρώ. Συγκεκριμένα θα χρηματοδοτηθούν η ΑΝΙΜΑ, ο Αρκτούρος, η Δράση για την Άγρια Ζωή, η Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς, η Αλκυόνη και το Κέντρο Περίθαλψης Άγριας Ζωής στον Πύργο. Η χρηματοδότηση κρίνεται αναγκαία λόγω της κατακόρυφης αύξησης των περιστατικών που διαχειρίζονται τα ανωτέρω κέντρα.
- Προχωράμε σε έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ρητινοκαλλιεργητών που δραστηριοποιούνται στις πληγείσες περιοχές της Εύβοιας και των Γερανείων Ορέων. Συγκεκριμένα προβλέπεται έκτακτη επιχορήγηση ύψους 3,7 εκατ. ευρώ επιπλέον από την τακτική ετήσια επιχορήγηση των 2,3 εκατομμυρίων ευρώ. Άρα, συνολικά για το 2021, 940 ρητινοκαλλιεργητές, 840 στην Εύβοια και 100 στα Γεράνεια Όρη, θα λάβουν το ποσό των 6 εκατ. ευρώ.
Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τα στελέχη και τους εργαζόμενους, το τεχνικό προσωπικό, τους εργατοτεχνίτες του ΔΕΔΔΗΕ που από την πρώτη στιγμή μετά την κατάσβεση των πυρκαγιών βρίσκονται στις πληγείσες περιοχές και με όλες τους τις δυνάμεις προσπαθούν για τη γρήγορη αποκατάσταση των ζημιών και την ηλεκτροδότηση των περιοχών αυτών.
Σήμερα που μιλάμε το σύνολο των διαθέσιμων δυνάμεων του ΔΕΔΔΗΕ βρίσκεται στις περιοχές της Βόρειας Εύβοιας, της Αττικής και της Πελοποννήσου για την ολοκλήρωση της αποκατάστασης των καμένων στύλων, των μετασχηματιστών και των καλωδίων ώστε να ηλεκτροδοτηθούν οι εν λόγω περιοχές.
Επίσης, θέλω να αναφέρω και να αναδείξω την τεράστια συμβολή των στελεχών και των εργαζομένων στον ΑΔΜΗΕ που όλες τις προηγούμενες μέρες κατέβαλαν τεράστια προσπάθεια έχοντας έναν πρωτόγνωρο καύσωνα της τελευταίας δεκαετίας, παράλληλα δυστυχώς έχοντας τις πυρκαγιές να απειλούν το ηλεκτρικό σύστημα μεταφοράς. Και βέβαια κατάφεραν με την υπεύθυνη και σοβαρή εργασία τους να εξασφαλίσουν την απρόσκοπτη ηλεκτροδότηση στο σύνολο της Ελλάδας και την ασφάλεια και επάρκεια εφοδιασμού.
