Αρχιδιακόνου Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής, Ραφαήλ Μισιαούλη
Η Βασιλεύουσα Πόλη της Κωνσταντινουπόλεως κατακτήθηκε (Η Πόλις εάλω!). Στις 29 Μαḯου 1453 μ.Χ. και παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του Εθνομάρτυρος Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, του τελευταίου Βυζαντινού αυτοκράτορα, ο οποίος έπεσε ηρωικά μαχόμενος, η Πόλις, το καύχημα της Οικουμένης, που την κοσμεί το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο, πέφτει.
Η 29η Μαΐου 1453 είναι ένας μεγάλος σταθμός στην παγκόσμια ιστορία, όχι μόνο γιατί αλλά και γιατί η Ανατολή και τα Βαλκάνια κατακτήθηκαν από τους Τούρκους, αλλά κινδύνευσε και η Ευρώπη. Θλιβερά και αποφράδα η ημερομηνία αυτή για την τρισχιλιετή και πλέον ιστορία του Έθνους μας. Μνημονεύουμε και αποτίνουμε φόρο τιμής και ευγνωμόνως ανακαλούμε στη μνήμη μας όλους εκείνους που ανδρείως αγωνίστηκαν υπέρ των αιωνίων ιδεωδών και αρχών, που πότισαν με το αίμα τους τα χώματα στη Βασιλεύουσα και κόσμησαν το ιστορικό δέντρο του ελληνικού χώρου με τα ιερά τους ονόματα.
Ο άγριος εχθρός της ύπαρξης και της πίστης τους, που εδώ και αρκετό καιρό πολιορκεί τη Βασιλεύουσα, πιστεύοντας ότι την έχει κατακτήσει ήδη, προετοιμάζεται να της δώσει σε λίγο τα τελευταία χτυπήματα, σαν φίδι που χύνει το φαρμάκι του και σαν ανήμερο λιοντάρι, έτοιμο να μας καταπιεί», υπενθύμισε στο ακροατήριο ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος[1]. Ο Κωνσταντίνος πολέμησε για να κρατήσει την τιμή του Γένους και να μην βεβηλωθεί η αξιοπρέπειά του.
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας. Με αυτή οριοθετείται το τέλος της αντίστασης που ανέπτυξαν οι χριστιανικοί λαοί της ανατολής απέναντι στην επέκταση του Ισλάμ και επέφερε σημαντικές πολιτικές, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές κυρίως στον ελλαδικό χώρο.
29 Μαḯου 1453. Εισέρχονται οι Οθωμανοί στη Βασιλεύουσα, στην οποία άρχισαν τις σφαγές και τις λεηλασίες. Οι γενίτσαροι σκότωναν όποιον έβρισκαν μπροστά τους, χωρίς να υπολογίζουν φύλο ή ηλικία. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις εισήλθαν στις οικίες και στους ναούς και σφάγιαζαν τους ανθρώπους που είχαν καταφύγει εκεί για να σωθούν.
Η πνευματική παράδοση του Βυζαντίου δεν έσβησε με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και την υποταγή της αυτοκρατορίας. Η επίδρασή της παρέμεινε αισθητή στα ευρωπαϊκά κράτη, ενώ έχει συντελέσει στη διατήρηση της πνευματικής ταυτότητας των Βαλκανικών λαών.
Θλίψη και πόνο, λοιπόν, μας προξενεί η σημερινή επέτειος. Προσευχόμαστε να είναι αιωνία η μνήμη του τελευταίου Αυτοκράτορα, ο οποίος μαζί με τόσους άλλους μαρτύρησε, κρατώντας ζωντανή και ανόθευτη την Ορθόδοξη Πίστη και τη σημαία του Ελληνισμού.
Το σύνθημά μας, το οποίο ασπαζόμαστε με απόλυτη βεβαιότητα και σιγουριά, δεν είναι άλλο από το «πάλε με χρόνους με καιρούς, πάλε δικά μας θα’ ναι!», κάτι που έχουμε απόλυτη βεβαιότητα και σιγουριά. Ενθυμούμαστε, λοιπόν, τα γεγονότα της εποχής πριν και γύρω από την Άλωση, διότι μας διδάσκουν την πολύτιμη συμβολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας στην επιβίωση του Γένους μας και τη διατήρηση της εθνικής μας συνειδήσεως. Ενθυμούμαστε την Άλωση, διότι η ιστορία μας διδάσκει ότι όταν οι λίγοι αποφασίσουν να αντισταθούν κατά των πολλών, μπορεί να ηττηθούν πρόσκαιρα, αλλά τελικά σε βάθος χρόνου κερδίζουν. Το «πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών» εμπνέει έκτοτε το ΟΧΙ του Ελληνισμού και μάλιστα από τους τελευταίους μαχητές της Κωνσταντινουπόλεως, οι οποίοι έδωσαν αίμα και θυσία για να κρατήσουν ανόθευτο τον Ελληνισμό. Προσπάθησαν πολλοί κατακτητές να βεβηλώσουν τον Ελληνισμό, αλλά «εις μάτην εκοπίασαν». Δεν πρόκειται να επιτρέψουμε ποτέ να σταυρωθεί ο Ελληνισμός. Χρέος και ευθύνη μας είναι να τον διατηρήσουμε ζωντανό στη μνήμη μας. Όσο και αν προσπαθούν οι κατακτητές και βάρβαροι λαοί να βεβηλώνουν τα ιερά και τα όσιά μας, όπως την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, δεν θα τους επιτρέψουμε να τα οικειοποιηθούν. Ήταν, είναι και δικά μας θα συνεχίσουν να είναι.
Το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο με επικεφαλής τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο δίνει τη δική του καθημερινή μαρτυρία στην Κωνσταντινούπολη και προσπαθεί να μεταλαμπαδεύει συνεχώς το πνευματικό, εθνικό και ιστορικό μήνυμα στα πέρατα της οικουμένης. Χάρη αυτή της διατηρήσεως της ιστορικής μνήμης που διατηρεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Βασιλεύουσα για το Έθνος μας, δεν μπορεί να διαγραφεί από τις μνήμες των ανθρώπων.
Κλείνω το παρόν άρθρο με το εξής ποίημα:
«Την Πόλην όντας όριζεν ο Έλλεν Κωνσταντίνον
είχεν πορτάρους δίκλωπους (προδότες), αφέντες φοβετσιάρους,
εκείνος είχεν σύνοδον Ρωμαίους δωδεκάραν,
εκείνος είχεν σύνοδον Ρωμαίους αφεντάδες.
Εκείν’ ‘κ’ εκρίναν δίκαια, εδώκαν τα κλειδία[2]».
Δόξα και τιμή σε όλους τους ήρωές μας!!
Η Πόλις εκατακτήθη, όμως δεν ελησμονήθην!!
[1] G. Schlumberger, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, πολιορκία και άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως, εκδ. βεργίνα, σελ. 285.
[2] Γιάννη Κορδάτου, «Ακμή και παρακμή του Βυζαντίου», εκδ. Μπουκουμάνης, Δεκέμβριος 1974.