Τὸ χαρμόσυνο γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ μας γεννᾶ στὶς ψυχές μας ἐνθουσιασμὸ καὶ ἀγαλλίαση, αἰσθήματα ἀγάπης καὶ συγχωρήσεως. Καταυγάζει τὸ Ἅγιον Φῶς τῆς Ἀναστάσεώς Του τὴ γῆ, τὸν οὐρανὸ καὶ τὶς ψυχές μας. Συγκλονισμένη ὁλόκληρη ἡ ὕπαρξή μας ψάλλει «ἐν ἀλαλαγμῷ» τὸν πασχαλινὸ παιάνα «Χριστὸς Ἀνέστη!»· καὶ πανηγυρίζοντας ἀντιβοᾶ σύμπασα ἡ κτίση «Ἀληθῶς Ἀνέστη!».
Ὅλος ὁ ὀρθόδοξος λαός μας -νηστεύσαντες καὶ μὴ νηστεύσαντες, ἐγκρατεῖς καὶ ράθυμοι, πλούσιοι καὶ πένητες, πρῶτοι καὶ δεύτεροι, γνωρίζοντες καὶ μὴ γνωρίζοντες, πιστεύοντες καὶ ἀμφισβητοῦντες- ὅλος ὁ ὀρθόδοξος λαός μας, συνεπαρμένος ἀπὸ τὴν μοναδικὴ λαμπρότητα αὐτοῦ τοῦ συγκλονιστικοῦ θαύματος, συμμετέχει στὴν πνευματικὴ εὐωχία αὐτῆς τῆς μεγίστης τῶν ἑορτῶν τῆς Πίστεώς μας.
Ὁ Ἀναστὰς Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Σωτήρας τοῦ πεπτωκότος Ἀδάμ (ὁλοκλήρου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους), ἀποτελεῖ τὸ Κέντρο τῶν ἐπουρανίων, τῶν ἐπιγείων καὶ τῶν καταχθονίων, τὸ Κέντρο τῆς Ἱστορίας καὶ τῆς Πίστεώς μας, τὸ Κέντρο τῶν θείων Γραφῶν καὶ τῆς Θείας Λατρείας. Γιὰ νὰ οἰκειοποιηθοῦμε, ὅμως, προσωπικὰ τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως πρέπει, ταυτόχρονα, νὰ ἀποτελεῖ τὸ Κέντρο τῆς ψυχῆς μας, τῆς διανοίας μας, τῆς καρδίας καὶ τοῦ εἶναι μας. Πρέπει νὰ εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς μας, τὸ ἀγαλλίαμά μας, ἡ λαχτάρα καὶ ὁ πόθος μας.
Κατὰ τὸν θεοφώτιστο πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας ἅγιο Ἰουστίνο Πόποβιτς: «Τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός. Τὸ ἀντίθετον Αὐτοῦ; Τὸ κενόν, τὸ μηδέν! Αὐτὸς εἶναι τὸ Πανεῖναι. Ἐκτὸς Αὐτοῦ, τὸ μὴ εἶναι. Ἄν δὲν εἶναι ὁ Χριστὸς μέσα σου, δὲν εἶσαι τίποτε, εἶσαι μηδέν, εἶσαι ἕνα πτῶμα, εἶσαι τὸ μὴ ὄν. Καὶ τὸ ἴδιον τὸ σύμπαν χωρὶς τὸν Χριστόν, εἶναι πτῶμα, εἶναι μηδέν, εἶναι μὴ ὄν. Ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ Πανεῖναι καὶ ἡ πανενότης. Αὐτὸς τὰ πάντα πληροῖ καὶ τὰ πάντα συνέχει· ἄνευ Αὐτοῦ τὰ πάντα εἶναι κενά καὶ ἔρημα καὶ διεσπαρμένα. Ἐὰν ἀφαιρέσωμεν τὸν Χριστὸν ἀπὸ τὸν ἄνθρωπον, ἀπὸ τὸν ἥλιον, ἀπὸ τὸ σύμπαν, ἀπὸ τὴν μέλισσαν, τὰ πάντα κρημνίζονται εἰς τὸ χάος, εἰς τὸ μὴ εἶναι, εἰς τὸ μὴ ὄν, εἰς τὸν θάνατον. Μόνον Αὐτὸς διὰ τοῦ θεανθρωπίνου σώματός Του, τῆς Ἐκκλησίας, συνέχει τὰ πάντα καὶ πληροῖ τὰ πάντα» (Ἀρχιμ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, «Ἄνθρωπος καὶ Θεάνθρωπος», ἐκδ. Ἀστήρ-Παπαδημητρίου, σελ. 196).
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…». Σὲ αὐτὲς τὶς τέσσερεις λέξεις -ὅπως τονίζει ὁ ἅγιος Ἰουστίνος- συγκεφαλαιώνονται καὶ τὰ τέσσερα Εὐαγγέλια τοῦ Χριστοῦ. «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…». Κάθε λέξη καὶ ἕνα Εὐαγγέλιο· τέσσερεις λέξεις, ποὺ ἀποτελοῦν ὁλόκληρη τὴν Διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ μας, ὁλόκληρη τὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁλόκληρη τὴν ὑπόθεση τῆς Σωτηρίας μας!…
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας εἶναι τὸ μεγαλύτερο Θαῦμα ὅλων τῶν ἐποχῶν, ὅλων τῶν ἐπιγείων καὶ οὐρανίων κόσμων· ὅτι εἶναι τὸ Θαῦμα τῶν θαυμάτων· ὅτι εἶναι τὸ Θαῦμα ἀπὸ τὸ ὁποῖο πηγάζουν καὶ στὸ ὁποῖο συνοψίζονται ὅλα τὰ ἄλλα θαύματα.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὁ Χριστός μας εἶναι τέλειος Ἄνθρωπος καὶ τέλειος Θεός· ὅτι εἶναι ὁ μόνος ἀληθινὸς Θεάνθρωπος καὶ Κύριος τοῦ ὁρατοῦ καὶ ἀοράτου κόσμου.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὁ ἀναστὰς Κύριός μας εἶναι ὁ νικητὴς τοῦ θανάτου, ὅτι ἀπέκτεινε τὸν θάνατο, ὅτι «οὐκ ἔστι θάνατος πλέον»!
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι χάρη στὴ νίκη, χάρη στὸν θρίαμβο τοῦ Χριστοῦ μας ἐπὶ τοῦ θανάτου, οἱ ἄνθρωποι ἐπὶ δύο χιλιάδες χρόνια γίνονται -καὶ πάντα θὰ γίνονται- Χριστιανοί!
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὁ ἀναστὰς Κύριός μας ἐσκύλευσε τὸν Ἅδη, κατήργησε τὸν Ἅδη, ἐνέκρωσε τὸν Ἅδη.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει τὴν ἐρήμωση τοῦ Ἅδου, τὴν κατάλυση, τὴν ἐκμηδένιση, τὴν συντριβὴ τῶν πυλῶν τοῦ Ἅδου καὶ τοῦ θανάτου.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι κατενίκησε καὶ τὸ κέντρο τοῦ θανάτου, τὴν ἁμαρτία -γιατὶ διὰ τῆς ἁμαρτίας εἰσῆλθε ὁ θάνατος!
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι κατέλυσε τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου· ὅτι κατήργησε καὶ συνέτριψε καὶ αὐτὸν τὸν διάβολο, τὸν προαιώνιο ἐχθρό μας: «Ἀνέστη Χριστὸς καὶ πεπτώκασι δαίμονες».
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς μᾶς ἐλύτρωσε ὅλους ἀπὸ τοὺς τρεῖς μεγάλους ἐχθρούς μας, τὸν διάβολο, τὴν ἁμαρτία καὶ τὸν θάνατο.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ἡ Ἀθανασία ἔγινε ἡ Δευτέρα φύση στὸν ἄνθρωπο, ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ θνητὸς καὶ πεπερασμένος γίνεται ἀθάνατος καὶ αἰώνιος.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὁ ἀναστὰς Κύριός μας, μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπὸ τὰ ὀδυνηρὰ καὶ ἀνέλπιδα δεσμὰ τῆς ἀπελπισίας, τῆς ἀπογνώσεως, τῆς καταδίκης.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὁ ἀναστὰς Κύριός μας, μᾶς ἀπέδειξε μὲ τὴν λαμπροφόρο Ἀνάστασή Του τὴν ἀπύθμενη καὶ ἄπειρη καὶ ἀπαράμιλλη φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ Πατέρα μας.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ἡ λύτρωση, ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας εἶναι τὸ καινὸν γεγονός· ὅτι εἶναι τὸ πραγματικὸ καὶ ὀντολογικὸ γεγονὸς μέσα στὴν ἱστορία· ὅτι εἶναι τὸ φιλανθρωπότατο γεγονὸς τῆς θείας Οἰκονομίας.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ πλέον νὰ γίνει καὶ πάλι παιδὶ τοῦ Θεοῦ, καὶ μάλιστα κατὰ χάριν Θεός.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ βιώσει τὴν ἀληθινὴ καὶ οὐράνια χαρά, τὴν ἀληθινὴ καὶ ἀνεκλάλητη ἐσωτερικὴ ἀνάπαυση καὶ εὐφροσύνη, τὴν πάντα νοῦν ὑπερέχουσα εἰρήνη, τὴν κατὰ Θεὸν σώζουσα σοφία, τὴν ἄνευ ὅρων καὶ ὁρίων ἐμπιστοσύνη καὶ ἐλπίδα στὸν οὐράνιο Πατέρα Του.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὁ σκοπὸς τοῦ ἀνθρώπου δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὴν ἀκόρεστη καὶ ἀτελεύτητη ἐνατένιση καὶ ἀπόλαυση τῆς ἀκτίστου δόξης τοῦ Προσώπου τοῦ ἀναστημένου Χριστοῦ μας.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ἔχει νόημα ἡ ζωή μας, ἡ ἀφιέρωσή μας, ἡ ἄσκησή μας, ἡ προσευχή μας, ἡ νηστεία μας, ἡ μετάνοιά μας, ἡ ἀγάπη μας, ἡ ἐλπίδα μας, ἡ ὕπαρξή μας.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὑπάρχει ἀκριβοδίκαιη ἀνταπόδοση τῶν λόγων καὶ τῶν ἔργων μας· ὅτι ὑπάρχει κρίση καὶ κριτήριο· ὅτι ὑπάρχει αἰωνία κόλαση καὶ αἰώνιος παράδεισος· ὅτι ὑπάρχει ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ὑπάρχει ἀνάσταση νεκρῶν· ὅτι κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Κρίσεως θὰ ἀναστηθοῦν τὰ σώματα ὅλων μας καὶ θὰ ἑνωθοῦν μὲ τὶς κατὰ χάριν ἀθάνατες ψυχές μας (συναποτελώντας τὸν ὅλο ἄνθρωπο – σῶμα καὶ ψυχή) καὶ κατὰ τὰ ἔργα μας ἢ θὰ εἰσέλθουμε στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀτενίζοντας καὶ ἀπολαμβάνοντας τὴν Ἄκτιστη Χάρη, τὴν Ἄκτιστη Δόξα καὶ τὸ Γλυκύτατο, Γαληνότατο, Πανευφρόσυνο, Ἀκραιφνέστατο (κατακάθαρο) Ἄκτιστο Φῶς τοῦ Χριστοῦ μας, ἢ θὰ καταλήξουμε στὴν αἰωνία κόλαση, ὅπου καὶ πάλι θὰ ἀτενίζουμε τὴν ἴδια Ἄκτιστη Δόξα καὶ τὸ ἴδιο Ἄκτιστο Φῶς, ὄχι ὅμως ὡς Φῶς πανευφρόσυνο, ἀλλὰ ὡς “πῦρ καταναλίσκον”.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας ἀποτελεῖ τὴν ἀκαταμάχητη δύναμη καὶ τὴν παντοδυναμία τῆς Ἐκκλησίας μας.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι γιὰ τὸν πιστὸ χριστιανὸ ὅλη ἡ ζωή του εἶναι Πάσχα καὶ Ἑορτή, γιατὶ ὅλη ἡ ζωή του φωτίζεται, χαριτώνεται καὶ ἁγιάζεται ἀπὸ τὴν ἄκτιστη Χάρη τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ μας.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει ὅτι ἐνεκρώθη ὁ θάνατος, ἐλύθη ἡ φθορά, ἔπαυσε ἡ κατάρα, ἀνέτειλε ἡ ἀθανασία, ἠνέωκται ὁ Παράδεισος.
• «Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» Σημαίνει τὴν θανάτωση τοῦ διαβόλου, τὴν αἰχμαλωσία τῶν ἀκαθάρτων δαιμόνων, τὴν σωτηρία τῶν χριστιανῶν, τὴν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.
Γιὰ ὅλους αὐτοὺς τοὺς λόγους, ὅλος ὁ πιστὸς λαὸς τοῦ Θεοῦ -παρὰ τὶς τεράστιες δυσκολίες καὶ τοὺς μεγάλους πειρασμοὺς ποὺ βιώνουμε- εἴμαστε καὶ σήμερα ἔμπλεοι χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης, ἐλπίδας καὶ ἀναπαύσεως.
«Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!…» σημαίνει ὅτι ὁ ἀναστὰς Κύριός μας εἶναι -καὶ πρέπει νὰ εἶναι- τὸ καύχημά μας καὶ ἡ δύναμή μας, ὅλη ἡ ζωή μας καὶ ὅλη ἡ ἀγάπη μας, ὅλη ἡ ἀλήθειά μας καὶ ὅλη ἡ ἀνάπαυσή μας, ὅλη ἡ χαρά μας καὶ ὅλη ἡ λαχτάρα μας, ὅλη ἡ μέριμνά μας καὶ ὅλη ἡ ἀναζήτησή μας, ὅλη ἡ τωρινὴ καὶ αἰωνία ὕπαρξή μας.
Ἀφῆστε, λοιπόν, τὸν λαό μας, ὅλοι ἐσεῖς οἱ ὀρθολογιστὲς καὶ οἱ κατ’ ὄνομα μόνον χριστιανοί, ποὺ δὲν παύετε νὰ μειώνετε καὶ νὰ προσβάλλετε τὴν Ὀρθόδοξη πίστη μας καὶ τὴν Ἁγιωτάτη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, τὴν στοργική μας Μάνα, ποὺ ἔχει ὡς κεφαλή Της τὸν Ἴδιο τὸν Χριστό μας. Ἀφῆστε τὸν λαό μας νὰ εἶναι Ὀρθόδοξος καὶ ἀναστάσιμος, καὶ νὰ πιστεύει καὶ νὰ ἐλπίζει στὸν Ἀναστάντα Κύριό του καὶ Θεό του καὶ ἡ ζωή του νὰ εἶναι μία συνεχὴς Ἑορτή, μία συνεχὴς Λαμπρή, ἕνα συνεχὲς Πάσχα!
Μὴ σκοτώνετε τὴν Ἐλπίδα καὶ τὴν χαρὰ καὶ τὴν εἰρήνη ἀπὸ τοὺς ὀρθοδόξους χριστιανούς. Νὰ γνωρίζετε καλά, ὅλοι ἐσεῖς, οἱ τὰ πρῶτα ἔχοντες, οἱ νεοεποχίτες, νεοταξίτες καὶ παγκοσμιοκράτες, ποὺ καταπιέζετε καὶ καταδυναστεύετε τὸν λαό μας καταπατώντας καὶ στερώντας του τὴν θεόσδοτη ἐλευθερία του, ὅτι ὁ Ἀναστὰς Κύριός μας ἔχει τὸν πρῶτο καὶ τὸν τελευταῖο λόγο στὴν ζωή μας καὶ στὴν ὅλη ἀνθρώπινη ἱστορία γιατὶ Αὐτὸς εἶναι ὁ Παντοκράτωρ. «Οὗτοι ἐν ἅρμασι καὶ οὗτοι ἐν ἵπποις, ἡμεῖς δὲ ἐν ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα» (Ψαλμ. ιθ΄, 8).
Ἡ φήμη καὶ ἡ δόξα ὅλων σας, ἡ ἐξουσία καὶ τὰ δυσσεβῆ ἔργα σας, ὅπως κάθε ἀνθρώπινη ἐξουσία, δόξα καὶ ἔργο, εἶναι πρόσκαιρα καὶ ἐφήμερα, ποὺ θὰ παρέλθουν καὶ θὰ ξεχασθοῦν πάραυτα!
Κράτησε, λαὲ τοῦ Θεοῦ, εὐλογημένε καὶ προδομένε, ταλαιπωρημένε, ἀδικημένε καὶ συκοφαντημένε, ζωντανὴ τὴν πίστη σου στὸν Ἀναστάντα Χριστό μας· κράτησε τὸν Ἀναστάντα Χριστό μας στὸ κέντρο τῆς καρδιᾶς καὶ τῆς ζωῆς σου καὶ «μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι» (Ματθ. ι΄, 28). Ἐμεῖς οἱ χριστιανοὶ δὲν φοβούμεθα τὸν θάνατο, ἀλλὰ τὴν ἁμαρτία!
Κράτησε, λαὲ τοῦ Θεοῦ, πιστὰ καὶ σταθερὰ καὶ λέγε στεντορείᾳ τῇ φωνῇ, ὡς μόνο χαιρετισμὸ στὶς καθημερινές σου ἀναστροφὲς μέχρι τὴν Ἀνάληψη, τὸν ἀναστάσιμο καὶ πασχάλιο χαιρετισμὸ «Χριστός Ἀνέστη – Ἀληθῶς Ἀνέστη!».
Ὁ Χριστός μας ἐξῆλθε νικῶν καὶ ἵνα νικήσῃ (Ἀποκ. στ΄, 2). Καὶ θὰ νικήσει, ὄχι μόνον στὸ τέλος τοῦ κόσμου θριαμβευτικά, ἔνδοξα, ὁριστικὰ καὶ αἰώνια, ἀλλὰ νικᾶ καὶ σήμερα καὶ κάθε μέρα καὶ παντοτεινά. Παραμένοντας μὲ τὸν Χριστό μας, εἴμαστε μόνιμα μὲ τὸν Αἰώνιο Νικητή.
Μυριάκις καὶ ἀπειράκις
δόξα στὸν Ἀναστάντα Κύριό μας καὶ Θεό μας,
Ἰησοῦ Χριστό!
«Χριστὸς Ἀνέστη, Ἀληθῶς Ἀνέστη!»
Αριμ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
Βοηθήματα:
• Ἄνθρωπος καὶ Θεάνθρωπος, Ἀρχιμ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, Ἐκδοτικὸς Οἶκος «Ἀστήρ», Ἀθήνα 1974.
• Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, Ἐκδ. Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου, Ἅγιον Ὄρος 2005.