Του Χρήστου Σταμόπουλου, δικηγόρου
Με την ευκαιρία της σημερινής σχολικής εορτής των Τριών Ιεραρχών – 30 Ιανουαρίου κάνουμε αναφορά στις ιδέες και τα έργα του Μεγάλου Βασιλείου:
Σήμερα η Χριστιανική Δύση διαθέτει τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Στους 10 πλουσιότερους οι 9 είναι Αμερικανοί και ο 1 Γάλλος. Μάλιστα οι 2 πρώτοι, ο Μάσκ και ο Μπέζος, ξεπερνά ο καθένας τους τα 300.000.000 δολάρια προσωπική περιουσία. Δηλαδή ο καθένας τους έχει 2 φορές το Α.Ε.Π της Ελλάδας!!! Στα 3 χρόνια της πανδημίας υπερδιπλασίασαν τον πλούτο τους! Στη Χριστιανική Δύση, στα χρόνια του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού που ζούμε, οι κοινωνικές ανισότητες διευρύνονται διαρκώς. Οι πλούσιοι γίνονται περισσότεροι και πλουσιότεροι με ταχύτητα φωτός, ενώ οι φτωχοί κατρακυλούν ασταμάτητα.
Ας ανατρέξουμε για λίγο στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, όταν ακόμη o χριστιανισμός δεν είχε γίνει θεραπαινίδα του Συστήματος και δεν είχε ενταχθεί στους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους για χειραγώγηση του πόπολου, και ας δούμε τι έλεγε για τους πλούσιους ο σημαντικότερος απ’ τους Τρεις Ιεράρχες, ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος είχε σπουδάσει την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και έζησε τη ζωή του σύμφωνα με τις ιδέες του (πούλησε όλη την περιουσία του και δημιούργησε το Ίδρυμα «Βασιλειάδα», που αποτελούνταν από ξενώνες, νοσοκομεία, οίκους για άστεγους , εργαστήρια κλπ).
Παίρνοντας ως αφορμή το κατάλληλο χωρίο των Ευαγγελίων εκφώνησε, παρόντων των πλουσίων, το περίφημο κήρυγμα–ομιλία του «Προς τους πλουτούντας», που δεν είναι απλώς ένα αμείλικτο κατηγορώ της άνισης κατανομής του κοινωνικού πλούτου, απροσχημάτιστο κήρυγμα υπέρ της κοινοκτημοσύνης, της κοινωνικότητας των ανθρώπων και της αλληλεγγύης, αφού “ήμερον και κοινωνικό ζώον ο άνθρωπος και ουχί μοναστικόν ουδέ άγριον, ουδέν γαρ ούτως ίδιον της φύσεως ημών, ως το κοινωνείν αλλήλοις και χρήζειν αλλήλων και αγαπάν το ομόφυλον”.
Ο Μ. Βασίλειος άρχισε με τη συμβουλή του Ιησού σε νεαρό: “Αν θέλεις να είσαι τέλειος, πήγαινε και πούλησε τα υπάρχοντα σου και ό,τι πάρεις δώσε το στους φτωχούς….. κι έπειτα έλα και ακολούθησέ με”. Όταν άκουσε αυτά τα λόγια ο νεαρός, έφυγε λυπημένος, γιατί ήταν μεγάλη η περιουσία του. Και τότε ο Ιησούς είπε: “Αλήθεια σας λέω, δύσκολα θα εισέλθει πλούσιος στη βασιλεία των ουρανών…….. ευκολότερο είναι να περάσει καραβόσκοινο από το μάτι βελόνας, πάρα να εισέλθει πλούσιος στο βασίλειο του Θεού”.
Και συνεχίζει ο Μ. Βασίλειος: “……όποιος αγαπά σαν τον εαυτό αυτόν που είναι πλάι του δεν κατέχει τίποτα παραπάνω απ’ αυτόν που είναι πλάι του…. Κι εσύ δείχνεις να έχεις πολλά. Από πού; ….. Όσο όμως πλεονάζουν τα πλούτη σου, τόσο σου λείπει η αγάπη….. να τα διανείμεις σε όσους έχουν ανάγκη”.
Λες και απαντάει στους σημερινούς υπερπλούσιους πολυδισεκατομμυριούχους, συνεχίζει: “Μα εσένα εντέλει σου αρέσει απλώς να κατέχεις πολλά, έστω κι αν δεν ωφελούν σε τίποτα”.
Στηλιτεύοντας την υποκρισία, συνεχίζει: “Ξέρω πολλούς που νηστεύουν, προσεύχονται, στενάζουν και δείχνουν όλη την ανέξοδη ευλάβεια, σ’ όσους θλίβονται όμως δεν δίνουν δεκάρα. Τι τους ωφελεί η υπόλοιπη αρετή; Γι’αυτό είναι ευκολότερο να περάσει καραβόσκοινο από το μάτι της βελόνας, πάρα πλούσιος στην βασιλεία των ουρανών”.
“Τι θα απαντήσεις στον δικαστή, εσύ που ντύνεις τους τοίχους και δεν ντύνεις τους ανθρώπους; εσύ που στολίζεις άλογα και κάνεις πως δεν βλέπεις τον ρακένδυτο αδελφό σου; εσύ που σαπίζει το στάρι σου και δεν τρέφεις αυτούς που πεινούν; εσύ που θάβεις το χρυσάφι και καταφρονείς εκείνον που στραγγαλίζεται; Αν μάλιστα συγκατοικεί και γυναίκα που αγαπάει τα πλούτη, η αρρώστια διπλασιάζεται γιατί αναφλέγει τις απολαύσεις μεγαλώνοντας και τη φιληδονία μαζί και κεντρίζει επιθυμίες περίεργες, επινοώντας διάφορους λίθους…” και προσθέτει φαρμακερά: “Γιατί όσοι αγαπούν τον χρυσό , χαίρονται να τους δένουν, φτάνει να’ ναι οι χειροπέδες χρυσές”. Εδώ πάει γάντι – μεταφορικά και κυριολεκτικά – στον αλήστου μνήμης πασοκάνθρωπο Άκη Τσοχατζόπουλο και τη συμβία του.
Και για τους νεόπλουτους: “Όταν μπαίνω στο σπίτι νεόπλουτου που μεγαλοπιάνεται και το βλέπω γανωμένο παντού με λουλούδια , ξέρω πως δεν κατέχει τίποτα πολυτιμότερο απ’ όσα φαίνονται, αλλά στολίζει τα άψυχα και έχει αστόλιστη την ψυχή….. τα πλούτη να μην περνούν στους φτωχούς, μολονότι χιλιάδες στέκουν έξω απ’ την πόρτα σου και κάθε εξαθλιωμένου ακούς την φωνή; Όμως εσύ αρνείσαι να δώσεις….. και με τη γλώσσα ορκίζεσαι, αλλά σε ελέγχει το χέρι σου. Γιατί σιωπώντας το χέρι σου διαλαλεί πως λες ψέματα, καθώς η πέτρα του δαχτυλιδιού σου το κάνει ν’αστράφτει….”
Για την αναπόφευκτη απληστία και πλεονεξία των πλουσίων: «……έκανες αχόρταγη την ψυχή σου για ζημιά των πολλών . Όσα βλέπει το μάτι, τόσα επιθυμεί ο πλεονέκτης. “Δεν χορταίνει να βλέπει το μάτι” και δεν χορταίνει να παίρνει ο φιλάργυρος…….. ποτέ δεν είπε ο πλεονέκτης “αρκεί” …Τίποτα δεν αντιστέκεται στη βία του πλούτου όλα υποκύπτουν στην τυραννία του, όλα ζαρώνουν κάτω απ΄ την εξουσία του….. Αν αντιμιλήσεις, σε χτυπούν αν θρηνήσεις, σε καταγγέλλουν ότι εξύβρισες , και προσάγεσαι, και θα βρεθείς στο κελί. Κι οι συκοφάντες πανέτοιμοι, να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή σου….». Όσοι ζούμε στην Ελλάδα του Κυριάκου Μητσοτάκη, με τα υπερκέρδη των παραγωγών και παρόχων ενέργειας, τις εφοδιαστικές αλυσίδες τροφίμων, τους αχόρταγους εφοπλιστές και τραπεζίτες, αλλά και την εξουσία της αυθαιρεσίας, της αδικίας και της ωμής βίας σε βάρος της νεολαίας, των φτωχών και ανήμπορων συμπολιτών μας, τα κατανοούμε καλυτέρα αυτά.
Κατακεραυνώνοντας την αθλιότητα των πλουσίων: «Τόσα, ναι κι έπειτα; Δεν σε περιμένουν όλες κι όλες τρεις πήχες; Δεν θα αρκεί λίγων λίθων το βάρος, να φυλάξει τη δύστυχη σάρκα σου; Για ποιον κοπιάζεις; Για ποιον αδικείς; ….Δεν θα συνέλθεις ποτέ απ΄ αυτό το μεθύσι; ….. Τι θα απολογηθείς όταν τριγύρω σου οι αδικημένοι θα σε καταγγέλλουν στο δίκαιο κριτή;..», “στον ουρανό ’’ ή στη γη; …. “Όπου κι αν στρέψεις το βλέμμα σου, θα δεις τις εικόνες όσων διέπραξες ολοκάθαρες εδώ τα δάκρυα του ορφανού, εκεί τον στεναγμό της χήρας, πιο πέρα τους φτωχούς που γρονθοκόπησες, τους υπηρέτες καταξέσκιζες …όλα θα σηκωθούν εναντίον σου κι ο πονηρός χορός των κακών πράξεων σου θα σε κυκλώσει”.
Ό Μέγας Βασίλειος δεν αφήνει άκριτη ούτε την ψευτοδικαιολογία ότι “τα πλούτη είναι αναγκαία για τα παιδιά”. Να μια ευπρόσωπη αφορμή για πλεονεξία! Γιατί προβάλλετε τα παιδιά, στην πραγματικότητα όμως μας πληροφορείτε για την καρδιά σας… Κοίτα λοιπόν μήπως μαζεύοντας με τόσο κόπο τα πλούτη σου ετοίμασες το υλικό για να αμαρτήσουν άλλοι οπότε θα βρεθείς να τιμωρείσαι διπλά, και για το άδικο που έχεις κάνει εσύ και γι’ αυτό που εφοδίασες άλλον να κάνει…”
Και για τους “εθνικούς ευεργέτες” και όσους κληροδοτούν ιδρύματα (συνήθως με τ’ όνομα τους, π.χ. Ίδρυμα Ωνάση, Ίδρυμα Νιάρχου κλπ.) , που όσο ζούσαν διέπραξαν του κόσμου τα εγκλήματα και τις άνομες πράξεις. “…Αλλ’ αφού τα απολαύσω όλα αυτά όσο ζω, θα ορίσω να με κληρονομήσουν όταν πεθάνω οι φτωχοί και με διαθήκες και έγγραφα θα τους καταστήσω κύριους της περιουσίας μου, αν και αυτό σήμερα σπανίζει.
Όταν δεν θα είσαι πια ανάμεσα στους ανθρώπους , θα γίνεις φιλάνθρωπος, όταν θα σε δω νεκρό, θα πεις ότι αγαπάς τους αδελφούς σου… αφού, τώρα που κείσαι στο μνήμα και διαλύθηκες στη γη, έγινες ανοιχτοχέρης και μεγαλόψυχος. Πες μου όμως, για ποιαν εποχή θα απαιτήσεις ανταμοιβή; για τότε που ζούσες ή για τότε που μας είχες αφήσει χρόνους; Όσο ζούσες πάντως, ηδυπαθώς και χυνόσουν στις απολαύσεις και δεν ανεχόσουν ούτε να δεις τους φτωχούς. Τώρα που πέθανες… Κανείς δεν εμπορεύεται όταν διαλυθεί το πανηγύρι…”
Σήμερα ο καπιταλισμός έναν μαχητή της κοινωνικής δικαιοσύνης, της κοινοκτημοσύνης και της αλληλεγγύης τον κατάντησε να μοιράζει δώρα ντυμένος στα χρώματα της Coca–Cola!!
Αφού οι πλούσιοι δεν ακούν ενάρετες συμβουλές και δεν αλλάζουν, ένας μόνο δρόμος μας μένει: Να τους ανατρέψουμε και ν’ αλλάξουμε τον κόσμο. Ο σοσιαλισμός είναι η μόνη λύση!