«Φωτιά» έβαλε στο πολιτικό σκηνικό ενόψει των εκλογών το άνοιγμα του Αλέξη Τσίπρα σε ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και ΜέΡΑ25 για τον σχηματισμό προοδευτικής κυβέρνησης με την ανοχή κομμάτων.
Τα σενάρια των μετεκλογικών συνεργασιών πυροδοτούν ακόμη περαιτέρω την πολιτική αντιπαράθεση, οδηγώντας σε ακραία πόλωση. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μάλιστα, κάλεσε το ΚΚΕ και το Μέρα25 να σταθούν ενώπιον των ευθυνών τους, ενώ χαρακτήρισε ως εμμονή του Γιάνη Βαρουφάκη τα περί εναλλακτικού νομίσματος.
«Η απλή αναλογική δεν έχει μόνο οφέλη. Έχει και υποχρεώσεις. Έχει και ευθύνες. Και το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ 25, που το ΚΚΕ σίγουρα θα είναι, το ΜέΡΑ 25 δεν ξέρω εάν θα είναι στη Βουλή την επόμενη μέρα, εάν υπολείπονται 5, 10 βουλευτές για να έχουμε την πλειοψηφία που χρειαζόμαστε για να προχωρήσουμε μπροστά σε ένα σχέδιο προοδευτικής σύγκλισης, προγραμματικής σύγκλισης, θα πρέπει να πάρουν την ευθύνη αν θα στηρίξουν αυτή την κυβέρνηση, ή εάν θα ανοίξουν τον δρόμο στον κ. Μητσοτάκη με απανωτές εκλογές και με περιπέτειες για τη χώρα, να επανέλθει και να συνεχίσει αυτά τα οποία έκανε όλα αυτά τα τέσσερα χρόνια. Θα πρέπει όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Σε ό,τι μας αφορά, είμαστε ξεκάθαροι. Έχουμε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα για την ανάταξη της οικονομίας και τη στήριξη της οικονομίας και ζητάμε ισχυρή λαϊκή εντολή για να σχηματίσουμε κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας από την επόμενη μέρα των εκλογών», ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος την Παρασκευή θα παρουσιάσει το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και ψηφοδέλτια.
Ο κ. Τσίπρας από τους Δελφούς εξαπέλυσε επίθεση στον Γιάνη Βαρουφάκη, λέγοντας πως «άνοιξε ένα θέμα που δεν αφορά την πραγματικότητα, αφορά τις δικές του εμμονές. Αυτές οι θέσεις για το νόμισμα δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ή συζήτησης. Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας σήμερα δεν είναι το νόμισμα, αλλά ότι το νόμισμα που έχουμε στην τσέπη μας δε μας φτάνει».
«Νομίζω ότι ο κ. Βαρουφάκης ανοίγει ένα θέμα που δεν απασχολεί την ελληνική κοινωνία, δεν απασχολεί την πραγματικότητα. Δεν αφορά την πραγματικότητα. Αφορά τις δικές του εμμονές. Αυτές οι θέσεις και οι απόψεις για το νόμισμα δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, ούτε καν συζήτησης. Και πρέπει να σας πω ότι δεν αποτέλεσαν αντικείμενο συζήτησης, ούτε στις δύσκολες μέρες του 2015 και αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Βαρουφάκης», ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ σχετικά με το σχέδιο “Δήμητρα” είπε: «Το πρόβλημα αυτή τη στιγμή της ελληνικής οικονομίας δεν είναι το νόμισμα. Το πρόβλημα είναι ότι το νόμισμα που έχουμε στην τσέπη μας. Το ευρώ που έχουμε στην τσέπη μας δεν φτάνει για να καλύψουμε τα ευρώ που έχουμε δεν φτάνουν για να καλύψουμε τις βασικές ανάγκες του νοικοκυριού και βεβαίως τα έξοδα των επιχειρήσεων. Εμείς λοιπόν σε όλους όσους ανοίγουν ξανά αυτή τη συζήτηση απαντάμε με καθαρότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δοκιμαστεί».
Αιχμές κατά του κ. Βαρουφάκη άφησε και από την Ιτέα, όπου πραγματοποίησε ομιλία, επαναλαμβάνοντας πάντως τα περί προοδευτικής κυβέρνησης συνεργασίας: «Εμείς ένα πράγμα ζητάμε από τον ελληνικό λαό: να μας δώσει ισχυρή λαϊκή εντολή, να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα ώστε να φτιάξουμε κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας. Θα ακούσετε πολλά μέχρι τις κάλπες, ο καθένας όμως θα αναγκαστεί την επόμενη ημέρα να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν». Ο κ. Τσίπρας εμφανίστηκε βέβαιος ότι την επόμενη των εκλογών «θα έχουμε κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας και ότι ο ελληνικός λαός δεν θα μπει σε περιπέτειες δεύτερων και τρίτων εκλογών».
Η αντίδραση της κυβέρνησης
«Οι πολίτες όλων των ηλικιών προσπαθούν να μην ζαλιστούν από τις καθημερινές αλλαγές στις επαμφοτερίζουσες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και των στελεχών του σχετικά με τις κυβερνήσεις συνεργασίας: την μία μέρα είναι των ηττημένων και την άλλη των νικητών, με τον Βαρουφάκη και το σχέδιο “Δήμητρα” ή χωρίς τον Βαρουφάκη αλλά με την ανοχή του, με το ΠΑΣΟΚ ή απλώς με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ. Αυτό που καταλαβαίνουμε είναι ότι ο κ. Τσίπρας, επιζητώντας βουλιμικά την προσωπική επιστροφή του στην εξουσία, ονειρεύεται να κάνει πάση θυσία “κυβέρνηση συνεργασίας ή μειοψηφίας”, έτσι όπως πάει ακόμη και χωρίς το κόμμα του…», σχολίασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Άκης Σκέρτσος.
Κάθετα αντίθετος σε οποιουδήποτε σχήμα άνευ της πλειοψηφίας της Βουλής δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τονίζοντας ότι πέραν της αυτοδύναμης ΝΔ δεν υπάρχει άλλη πρόταση διακυβέρνησης.
«Δεν υπάρχει περίπτωση να δεχθώ σενάριο το οποίο να μην έχει την πλειοψηφία της Βουλής. Οτιδήποτε άλλο θα ήταν ένας παράγοντας αστάθειας για τη χώρα.
Υπερασπίζομαι την ανάγκη η χώρα να έχει σταθερότητα, δεν συζητώ κανένα σενάριο για οποιαδήποτε κυβέρνηση ανοχής. Διεκδικώ αυτοδυναμία, δύσκολο, πάρα πολύ δύσκολο στην πρώτη κάλπη. Αλλά, τονίζω, η πρώτη κάλπη είναι αυτή που θα θέσει το πλαίσιο, τον «βατήρα» αν θέλετε, για να πετύχουμε την αυτοδυναμία στη δεύτερη.
Και τονίζω ότι αυτή η αυτοδυναμία για εμένα δεν είναι μία ένδειξη «μονοκομματικής αλαζονείας». Έχω αποδείξει ότι η Νέα Δημοκρατία μπορεί να είναι εξαιρετικά ευρύχωρη, με στελέχη τα οποία δεν προέρχονται κατ’ ανάγκη μέσα από τη Νέα Δημοκρατία, με ένα πραγματικό άνοιγμα στην κοινωνία», είπε ο κ .Μητσοτάκης, μιλώντας στον ALPHA.
Η στάση των υπόλοιπων κομμάτων
Από τη Χαριλάου Τρικούπη λένε όχι σε κυβέρνηση συνεργασίας με ψήφο ανοχής ή ειδικού σκοπού, επιμένοντας στον σχηματισμό κυβέρνησης από την πρώτη Κυριακή με την εμπιστοσύνη της απόλυτης πλειοψηφίας της Βουλής.
«Ας δει λοιπόν ο ελληνικός λαός ποιος έχει σταθερή θέση για τη διακυβέρνηση της χώρας. Εγώ που εδώ και έναν χρόνο μιλώ για σταθερότητα και πρόοδο από την πρώτη εκλογή ή ο κ. Μητσοτάκης που έλεγε για δεύτερες και τρίτες εκλογές, αλλά μπροστά στο προσωπικό του αδιέξοδο λέει ότι θα αξιοποιήσει την πρώτη εντολή. Θα ακούσουμε πολλά γιατί πολύ απλά καταλαβαίνουν ότι δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα», είπε ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος την Τετάρτη συζήτησε με υγειονομικούς στο νοσοκομείο «Γεννηματάς», παρουσιάζοντας τις οκτώ προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για την αναγέννηση του ΕΣΥ, μεταξύ των οποίω νη αύξηση της χρηματοδότησης και η δημιουργία ισχυρού συστήματος πρωτοβάθμιας υγείας υπό δημόσια εποπτεία.
«Πρώτο και βασικό σημείο για τον σχηματισμό κυβέρνησης μετά τις εκλογές είναι η κατάργηση των νόμων που υπονομεύουν το ΕΣΥ», δήλωσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, έχει τονίσει πως «δεν υπάρχει κανένα σενάριο συγκυβέρνησης με το κόμμα Βαρουφάκη και όσους έπαιξαν τη χώρα στα ζάρια της δραχμής».
Καμία στήριξη σε κυβέρνηση ανοχής, ανεξαρτήτως προσήμου, διαμηνύει ο Δημήτρης Κουτσούμπας. «Δεν πρόκειται να στηρίξουμε, να μπούμε, να δείξουμε ανοχή, σε καμία τέτοια αντιλαϊκή κυβέρνηση οποιοδήποτε πρόσημο κι αν έχει», δήλωσε στην ΕΡΤ ο ΓΓ του ΚΚΕ.
Όπως εξήγησε ο κ. Κουτσούμπας, «το ΚΚΕ θα είναι και μέσα στο κοινοβούλιο και μέσα στον λαό και θα πρωταγωνιστεί στους αγώνες του, εμείς θέλουμε να παλεύουμε με τον ελληνικό λαό», υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι «θα έχουμε προδώσει τον λαό και τους αγώνες του αν στηρίξουμε μια αντιλαϊκή κυβέρνηση που θα κάνει, μεταξύ άλλων, πλειστηριασμούς λαϊκών σπιτιών και θα συνεχίσει τη φοροληστεία σε βάρος του λαού που πληρώνει το 95% των φόρων και μόλις το 5% το κεφάλαιο». Επανέλαβε, δε, ότι το ΚΚΕ δεν λέει άλλα προεκλογικά και άλλα μετεκλογικά.
Σχολιάζοντας την σχετική πρόταση ΣΥΡΙΖΑ, χαρακτήρισε «μούφα» την «δήθεν προοδευτική κυβέρνηση» και τόνισε ότι αντικειμενικά – βάσει των προγραμμάτων, θέσεων και της πρακτικής τους – υπάρχει η δυνατότητα κυβερνητικών συνεργασιών μεταξύ ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ διότι έχουν στρατηγική σύμπλευση στα βασικά ζητήματα, «όπως άλλωστε έχουν πει δημόσια ο Ευάγγελος Βενιζέλος και η εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Πόπη Τσαπανίδου».
Η δήθεν «προοδευτική κυβέρνηση» του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, τόνισε ο κ. Κουτσούμπας, είναι μούφα και βάσει της εμπειρίας από την προηγούμενη 4ετία του κ. Τσίπρα, «που θα άλλαζε τα πάντα, δεν θα έφερνε μνημόνια και διάφορες υποσχέσεις προεκλογικά» και στη συνέχεια, ήταν η χειρότερη κυβέρνηση και το χειρότερο μνημόνιο όλων των εποχών που έφερε».
Σφοδρή επίθεση του Κυριάκου Βελόπουλου κατά της Νέας Δημοκρατίας.
«Άθλιοι είναι και δεν μπορείς αυτούς τους αγνούς πατριώτες να τους κηλιδώνεις με έναν συκοφάντη. Το λέω με πόνο ψυχής. Το σύνθημα της ΝΔ ξέρετε ποιο είναι; Είναι σταθερά μπροστά, θα έπρεπε όμως να είναι σταθερά βρώμικα μπροστά», τόνισε ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, μιλώντας στον ΑΝΤ1.
Αλλά και ο Γιάνης Βαρουφάκης ξεκαθαρίζει ότι το ΜέΡΑ25 θα καταψηφίσει μια πιθανή κυβέρνηση μειοψηφίας.
«Ένα τεράστιο ΟΧΙ. Δεν υπάρχει ανοχή. Υπάρχει Σύνταγμα και νόμοι και κοινοβουλευτική διαδικασία. Μετά τις εκλογές συγκαλείται η Βουλή και έρχεται μία κυβέρνηση και ζητάει ψήφο εμπιστοσύνης , εκεί δεν υπάρχει “παρών”, στα νομοσχέδια υπάρχει. Όταν έχεις ψήφο υπάρχει “ναι” ή “όχι”. Ο μόνος δρόμος για να δείξεις ανοχή είναι να μην προσέλθεις. Θα πάμε στη Βουλή και θα καταψηφίσουμε όποια κυβέρνηση μας παρουσιαστεί», δήλωσε στο Πρώτο Πρόγραμμα ο κ. Βαρουφάκης, ο οποίος αργότερα, μιλώντας στο Μενίδι, έδωσε νέα απάντηση στον Αλέξη Τσίπρα, βάζοντας τέλος, όπως επισημαίνει το ΜέΡΑ25 στα σενάρια περί συνεργασίας ή ακόμα και ανοχής σε μια δήθεν Προοδευτική Διακυβέρνηση.
Τι σημαίνει η «ψήφος ανοχής»
Σύμφωνα με το Σύνταγμα, κυβέρνηση μειοψηφίας μπορεί να σχηματιστεί μόνο με την απόλυτη πλειοψηφία επί των παρόντων στη διαδικασία, βουλευτών, η οποία όμως δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τα 2/5 του συνόλου. Απαιτούνται δηλαδή τουλάχιστον 120 ψήφοι, με μάξιμουμ αποχή 61 βουλευτών.
Αναφορικά με τη μεγάλη συζήτηση που έχει ξεκινήσει σχετικά με την προοδευτική διακυβέρνηση που θα μπορούσε ακόμα και να πάρει ψήφο ανοχής ο ομότιμος καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νίκος Αλιβιζάτος εξήγησε τη σημασία της ψήφου ανοχής.
«Στην Ελλάδα δεν έχει γίνει στο παρελθόν και έτσι δεν μπορεί κανείς να πει εύκολα ένα παράδειγμα. Το ισχύον Σύνταγμα πάντως προβλέπει ότι ψήφο εμπιστοσύνης παίρνεις, για να το πω πολύ απλά, με 151, άμα έχεις εσύ ο ίδιος την πλειοψηφία αλλά και άμα έχεις την πλειοψηφία των παρόντων, δηλαδή όσοι είναι μέσα στη Βουλή εκείνη την ώρα, η οποία πρέπει να είναι τουλάχιστον 120 (…) Αν για παράδειγμα, ένα κόμμα Χ έχει 20 βουλευτές κι αποφασίσει να δώσει ψήφο ανοχής, τότε στην κρίσιμη ψηφοφορία δεν πρέπει να πάει στη Βουλή. Ποιοι θα είναι οι παρόντες; 280. Δηλαδή η πλειοψηφία των 200 στους 280 είναι 141. Με 141 παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης. Αυτό δεν μπορεί να είναι κάτω από 120», είπε στην ΕΡΤ.
Στο εάν θεωρεί ότι όλες οι δυνάμεις οι οποίες αναφέρονται ως πιθανή συμμετοχή στο προοδευτικό «μέτωπο» θα συναινούσαν σε κάτι τέτοιο, για παράδειγμα το ΠΑΣΟΚ, απάντησε: «Δεν είμαι βέβαιος για το ΠΑΣΟΚ αλλά για τις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς, με ένα ωραίο δόλωμα, το οποίο θα μπορούσε να είναι η απλούστερη δυνατή αναλογική, δεν θα το απέκλεια καθόλου, συμπεριλαμβανομένου του ΚΚΕ».
«Μια κυβέρνηση που βασίζεται σε ψήφο ανοχής εκφράζει τη λαϊκή ετυμηγορία», τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Αλιβιζάτος.
Σχετικά με το αν θεωρεί πιο σωστό την απλή αναλογική ή το σύστημα ενισχυμένης με το μπόνους, ο ομότιμος καθηγητής της Νομικής υποστήριξε: «Πιστεύω πως θα ήταν ένα άλμα σε άγνωστα νερά αν προσπαθούσαμε (την ενισχυμένη).».
Αναφορικά με τις εκλογές, τόνισε ότι «αν ένα κόμμα βρίσκεται κάτω από το 40%, δεν δικαιούται να κυβερνήσει αυτοδύναμα».