Ρεπορτάζ του αμερικανικού Politico κάνει λόγο για εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Αλλά και χωρίς αυτό, έχουν καταστεί σαφή τα προβλήματα στη σκανδαλώδη διανομή των εμβολίων. Δεν χωράει πλέον αμφιβολία ότι παρά τα ωραία λόγια της Κομισιόν περί «αρχής της αλληλεγγύης και της ισονομίας στη βάση της ίσης μεταχείρισης και πρόσβασης στα εμβόλια, χωρίς να ευνοούνται οι χώρες με ισχυρότερη διαπραγματευτική δύναμη», η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Εντός της εβδομάδας, η Κομισιόν θα παρουσιάσει το υγειονομικό πιστοποιητικό (γνωστό και ως «πράσινο διαβατήριο»). Προέχει, όμως, η επίλυση του προβλήματος της διαδικασίας εμβολιασμού. Πολλοί πλέον κάνουν λόγο για ΕΕ δύο ταχυτήτων. Εξού και η κοινή επιστολή των ηγετών έξι χωρών-μελών (Αυστρίας, Τσεχίας, Σλοβενίας, Βουλγαρίας, Λετονίας και Κροατίας), με την οποία καταγγέλλουν «αδικίες» και «κρυφές συμφωνίες» μεταξύ κρατών και φαρμακευτικών εταιρειών, ζητώντας έκτακτη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η κατανομή των εμβολίων έχει μετατραπεί σε διογκούμενο σκάνδαλο, το οποίο έρχεται να προστεθεί στο φιάσκο των συμφωνιών της Κομισιόν με τις φαρμακευτικές εταιρείες. Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επιχειρεί να ρίξει τις ευθύνες αλλού, αλλά κινδυνεύσει να παρασυρθεί από το σκάνδαλο. Η ίδια πάντως αποποιείται τις ευθύνες της, κατηγορώντας την AstraZeneca. Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα υπάρξουν και νέες καθυστερήσεις στις παραδόσεις του εμβολίου της στην ΕΕ. «Δυστυχώς περιορισμοί στις εξαγωγές θα μειώσουν τις παραδόσεις το πρώτο τρίμηνο του έτους και πιθανόν και το δεύτερο τρίμηνο» ανακοίνωσε εκπρόσωπος της AstraZeneca.
Τα προβλήματα, όμως, δεν περιορίζονται στην ελλιπή παραγωγή και στις δυσκολίες εξαγωγής. Στη Νορβηγία, τρεις υγειονομικοί που έκαναν το εμβόλιο της AstraZeneca για την Covid-19, νοσηλεύονται με θρόμβωση. Περιστατικό θρόμβωσης καταγράφηκε και στην Ελλάδα. Συναγερμός έχει σημάνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, μετά από μια «προβληματική»(;) παρτίδα εμβολίων της AstraZeneca. Πρόκειται για την παρτίδα ABV5300, η οποία σύμφωνα με δημοσιεύματα ξένων ΜΜΕ, έχει διανεμηθεί και στην Ελλάδα. Για το συμβάν έχει ενημερωθεί ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ). Η εταιρεία προέβη σε ανακοίνωση. Σε αυτήν επισημαίνει, πως πραγματοποίησε έλεγχο σε ανθρώπους που έχουν κάνει το εμβόλιο και δεν προκύπτουν στοιχεία για αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αιματικών θρόμβων.
Παρά τις διαβεβαιώσεις της εταιρείας, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν παγώσει τους εμβολιασμούς με AstraZeneca, ώστε να διερευνήσουν κατά πόσο τα περιστατικά θρόμβωσης συσχετίζονται με το εμβόλιο. Οι χώρες αυτές είναι η Δανία, η Νορβηγία, η Ιταλία (ξανάρχισε τους εμβολιασμούς), η Αυστρία, η Εσθονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο η Λετονία και η Ιρλανδία. Άλλες καθυστερούν τις παραγγελίες, μέχρι να ξεκαθαριστεί η κατάσταση.
Επιπλέον, η αρμόδια ευρωπαϊκή αρχή αναφέρει σε ανακοίνωσή της πως «συνέστησε να επικαιροποιηθούν οι πληροφορίες για το προϊόν ώστε να περιλάβουν ως παρενέργειες την αναφυλαξία και την υπερευαισθησία (αλλεργικές αντιδράσεις)». Παράλληλα, χορήγησε άδεια υπό όρους στο εμβόλιο της εταιρείας Janssen Pharmaceutica NV, μία από τις φαρμακευτικές εταιρείες του ομίλου Johnson & Johnson. Πρόκειται για το τέταρτο εμβόλιο που εγκρίνεται από την ΕΕ.
Είναι ξεκάθαρο ότι από εδώ και στος εξής εφαρμόζεται η λαϊκή παροιμία «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Το Βερολίνο ήταν το πρώτο που φλέρταρε ανοιχτά με το ρωσικό εμβόλιο, το οποίο είχε επισήμως απορριφθεί από τις Βρυξέλλες, χωρίς όμως να εξεταστεί. Ακολούθησε το Παρίσι. Στην Ιταλία σε συμφωνία με την ελβετική βιοφαρμακευτική εταιρεία Adienne Pharma & Biothech και με το Ρωσικό Ταμείο Αμεσων Επενδύσεων (RDIF), αναμένεται να ξεκινήσει η παραγωγή του.
Από το βήμα της Βουλής, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Βασίλης Κοζαμάνης υποστήριξε ότι η χώρα έχει εξασφαλίσει επάρκεια εμβολίων και δεν χρειάζεται να προσφύγει στο ρωσικό και κινεζικό εμβόλιο. O γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η εταιρεία Johnson & Johnson θα παραδώσει μέχρι το τέλος Απριλίου την πρώτη παρτίδα δόσεων του μονοδοσικού εμβολίου κατά της πανδημίας.
Ούτε το τρίτο φονικό κύμα της πανδημίας, πάντως, δεν κατάφερε να ενώσει την ΕΕ. Η πρόταση της Κομισιόν έχει απαξιωθεί στην πράξη κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι πολλές χώρες-μέλη έχουν αυτονομηθεί αναζητώντας λύσεις έξω από το κοινοτικό πλαίσιο, το οποίο αποδείχθηκε τουλάχιστον προβληματικό.
Ήταν αναμενόμενο ότι ο εμβολιασμός θα μετατρεπόταν σε να πεδίο ανταγωνισμού. Όλα είναι θέμα προσφοράς και ζήτησης, ενώ «είναι πολλά τα λεφτά Άρη». Μεταξύ άλλων, προκύπτουν και ηθικά διλήμματα, όταν 11 χώρες αναστέλουν ένα από τα πιο δημοφιλή σε χρήση εμβόλιο.
