Η Έκτακτη Γενική Συνέλευση των μελών της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. που πραγματοποιήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2024, στην Αθήνα με θέμα: «Νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος για την μεταρρύθμιση των Δ.Ε.Υ.Α. και των Δήμων – Μεταρρύθμιση ή απορρύθμιση;»:
– Επιβεβαιώνει την ενότητα του χώρου των Δ.Ε.Υ.Α. και την αμέριστη εμπιστοσύνη τους στην Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ως θεσμικό εκπρόσωπο και θεσμικό συνομιλητή της Πολιτείας σε όλα τα ζητήματα των Δ.Ε.Υ.Α. και του τομέα υδάτων γενικότερα.
– Θεωρεί ότι:
1. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχεδιάζει μεταρρύθμιση της διαχείρισης του αστικού νερού, ενώ η σπατάλη νερού και η ασύδοτη χρήση του φυσικού πόρου γίνεται κυρίως στο αρδευτικό νερό που αποτελεί το 85% της συνολικής κατανάλωσης νερού στη χώρα μας.
2. Η λειψυδρία είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα του τομέα υδάτων που ενδέχεται να επιδεινωθεί λόγω της κλιματικής κρίσης. Ωστόσο, για να αντιμετωπισθεί απαιτεί σχεδιασμό, μελέτες και χρηματοδοτήσεις και όχι διοικητικές ρυθμίσεις και αναγκαστικές συνενώσεις Δ.Ε.Υ.Α. και Δήμων.
3. Τα λειτουργικά και οικονομικά προβλήματα των Δ.Ε.Υ.Α. οφείλονται κυρίως στο Πρόγραμμα «Καλλικράτης» με το οποίο οι Δ.Ε.Υ.Α. παρέλαβαν αχαρτογράφητη ενδοχώρα χωρίς πόρους και προσωπικό, και στην ενεργειακή κρίση και τις πολιτικές τιμολόγησης των ενεργειακών παρόχων που εκτίναξαν το ενεργειακό κόστος των Δ.Ε.Υ.Α. σε μη διαχειρίσιμα επίπεδα. Η υποστελέχωση των Δ.Ε.Υ.Α. που αποτελεί το κύριο λειτουργικό τους πρόβλημα οφείλεται σε αντίθετες στην νομική τους φύση μνημονιακές διατάξεις οι οποίες εφόσον η χώρα μας βγήκε από τα μνημόνια επιβάλλεται να αποσυρθούν. Επομένως, καμιά μεταρρύθμιση δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική αν προηγουμένως δεν επιλύσει τα δυο αυτά βασικά προβλήματα των Δ.Ε.Υ.Α.
4. Απαραίτητη προϋπόθεση της αποτελεσματικότητας οποιασδήποτε μεταρρύθμισης είναι η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης των παρόχων ύδατος (Δ.Ε.Υ.Α. και Δήμων) και η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων σχετικών μελετών (μελέτη DG Regio, εμπειρογνωμοσύνη Jaspers) όπως και της ολιστικής πρότασης για την μεταρρύθμιση της δημόσιας πολιτικής ύδρευσης και αποχέτευσης με παρόχους τις Δ.Ε.Υ.Α. και τους Δήμους.
5. Η άποψη και κυρίως οι προτάσεις της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) εν προκειμένω του Κλάδου Υδάτων πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη από το Υπουργείο Περιβάλλοντος πριν από τον σχεδιασμό οποιασδήποτε μεταρρύθμισης, με δεδομένο μάλιστα ότι η ΡΑΑΕΥ θεσμοθετήθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος με τον ν. 5037/2023 με σκοπό όχι απλώς να εποπτεύει και να ρυθμίζει τον κλάδο υδάτων , αλλά και να καταθέτει προτάσεις αναδιοργάνωσής του προτείνοντας χρήσιμα εργαλεία όπως η διαδημοτική συνεργασία.
6. Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. είναι κατά των αναγκαστικών συνενώσεων των Δ.Ε.Υ.Α. και των Δήμων που είναι όχι μόνο αντισυνταγματικές, αφού καταργούν τη διοικητική αυτοτέλεια των ΟΤΑ, αλλά και λειτουργικά προβληματικές, αφού σχεδιάζονται χωρίς μελέτη και αντικειμενικά κριτήρια που θα τις δικαιολογούσαν. Ωστόσο, κι εφόσον οι συνενώσεις είναι εθελούσιες και γίνονται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και κριτήρια, μπορούν να συμβάλουν σε ποιοτική παροχή υπηρεσιών ύδρευσης-αποχέτευσης στους πολίτες της περιφέρειας. Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλουν και οι διαδημοτικές συνεργασίες μεταξύ των Δ.Ε.Υ.Α. οι οποίες έχουν ήδη αξιοποιηθεί αποτελεσματικά μέχρι σήμερα.
Με βάση τα παραπάνω η Γ.Σ. ζητά:
1. Την άμεση εκταμίευση των 250 εκ. ευρώ που υποσχέθηκε ο Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Σκυλακάκης για να καλυφθεί το χρέος των Δ.Ε.Υ.Α. προς τους ενεργειακούς παρόχους και κυρίως προς τη ΔΕΗ, κατ΄αναλογία της οικονομικής ενίσχυσης της ΕΥΔΑΠ από την Πολιτεία για να καλυφθούν ληξιπρόθεσμα χρέη των Δήμων της Αττικής.
2. Να συμβάλει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά και η ΡΑΑΕΥ ώστε να ρυθμισθεί το εναπομείναν μετά την επιχορήγηση, χρέος των Δ.Ε.Υ.Α. προς τους ενεργειακούς παρόχους, και μέχρι οι Δ.Ε.Υ.Α. να αποκτήσουν ενεργειακή αυτάρκεια να δοθεί ειδικό τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος στις Δ.Ε.Υ.Α. με βάση την κοινωφελή λειτουργία τους και το ενεργειακό τους προφίλ.
3. Να ξεκινήσει άμεσα καλόπιστος και παραγωγικός διάλογος ανάμεσα στους θεσμικούς εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δηλ. την ΚΕΔΕ και την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και το Υπουργείο Περιβάλλοντος με την ενεργό συμμετοχή του αρμόδιου για τις Δ.Ε.Υ.Α. και τους Δήμους Υπουργείου Εσωτερικών, αλλά και της ΡΑΑΕΥ, ώστε να εξευρεθεί η βέλτιστη δυνατή λύση για την μεταρρύθμιση της δημόσιας πολιτικής ύδρευσης-αποχέτευσης με παρόχους τις Δ.Ε.Υ.Α. και τους Δήμους, λύση που θα διασφαλίζει τον αυτοδιοικητικό χαρακτήρα της μεταρρύθμισης, την επαρκή τους στελέχωση, τους αναγκαίους πόρους και κάθε άλλη προϋπόθεση με στόχο την προστασία του φυσικού πόρου και την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών.
Σε περίπτωση, ωστόσο, που η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν καταστεί ισότιμος συνομιλητής της Πολιτείας στη βάση των προτάσεών της, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. επιφυλάσσεται να προχωρήσει σε δυναμικές κινητοποιήσεις με στόχο να υπερασπισθεί τη δημοτική διαχείριση του νερού στην περιφέρεια της χώρας μας.
