Συνέντευξη του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, στο ειδικό ένθετο για την ανακύκλωση της εφημερίδας «Παραπολιτικά» και στον δημοσιογράφο Σωτήρη Πολύζο
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αλλά και εσείς προσωπικά έχετε αναδείξει την ανακύκλωση ως βασική εθνική προτεραιότητα, ποιες είναι οι πρώτες προτεραιότητές σας αναφορικά με το θεσμικό πλαίσιο που όλοι συμφωνούν ότι απαιτεί βελτίωση και εκσυγχρονισμό;
Με το νέο μας νομοσχέδιο βελτιώνουμε και εκσυγχρονίζουμε ουσιαστικά το θεσμικό πλαίσιο ενοποιώντας τις διατάξεις των αποβλήτων με αυτές της ανακύκλωσης. Με απλά λόγια, τοποθετούμε την ανακύκλωση στο επίκεντρο της ορθής διαχείρισης των αποβλήτων. Διότι στόχος μας είναι η κουλτούρα της ανακύκλωσης, αλλά και της κυκλικής οικονομίας να γίνουν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων μας.
Οι τρεις βασικοί πυλώνες αυτής της νομοθετικής πρωτοβουλίας μας είναι η πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, η αύξηση της ανακύκλωσης και η μείωση της υγειονομικής ταφής. Για τον σκοπό αυτόν, θεσπίζεται ένα ενιαίο σύνολο βασικών οριζόντιων κανόνων που διέπουν την ανακύκλωση και τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), τα οποία επεκτείνονται σε νέα ρεύματα αποβλήτων και καθίστανται το βασικό εργαλείο πολιτικής στη διαχείριση των αποβλήτων. Αμέσως μετά το νομοσχέδιο μας, θα ακολουθήσει άμεσα η αντικατάσταση του θεσμικού πλαισίου για την υγειονομική ταφή και στη συνέχεια η αντικατάσταση της κοινής υπουργικής απόφασης για τη διαχείριση της ιλύος από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων. Θα επακολουθήσει, επίσης, η έκδοση των υπουργικών αποφάσεων για τη θέσπιση προγραμμάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, ξεκινώντας από τα πλαστικά φύλλα θερμοκηπίου και τα φάρμακα, καθώς και για την πλήρη ενεργοποίηση του νόμου για τα πλαστικά μίας χρήσης.
Η κοινοτική νομοθεσία, όπως η οδηγία 904/2019, ορίζει ότι η βέλτιστη ευρωπαϊκή πρακτική για την προώθηση της ανακύκλωσης είναι η εφαρμογή «συστήματος επιστροφής εγγύησης» (DRS) για τις συσκευασίες, ενώ ήδη για τις πλαστικές συσκευασίες έχει υπάρξει η σχετική εναρμόνιση. Ποιος είναι ο σχεδιασμός σας για επέκταση του συστήματος εγγυοδοσίας σε άλλα υλικά συσκευασίας;
Εκτός από τα τις πλαστικές φιάλες αναψυκτικών, ροφημάτων, ποτών κ.λπ. μίας χρήσης, στο νέο σχέδιο νόμου προβλέπεται η επέκτασή του και στις αντίστοιχες συσκευασίες από αλουμίνιο και γυαλί μίας χρήσης, δηλαδή από γυαλί που δεν συλλέγεται για επαναχρησιμοποίηση με ευθύνη του παραγωγού.
To «σύστημα επιστροφής εγγύησης» θα είναι ανοικτό στον ανταγωνισμό, μπορώντας να δημιουργηθούν περισσότερα του ενός συστήματα;
Με τη νέα νομοθετική μας πρωτοβουλία δίνουμε πλέον τη δυνατότητα στη δημιουργία περισσότερων του ενός συστημάτων. Αυτό σημαίνει πως όσοι υπόχρεοι ενδιαφέρονται να οργανώσουν και να λειτουργήσουν σύστημα επιστροφής με εγγύηση θα μπορούν να καταθέσουν σχετικό φάκελο στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και να λάβουν έγκριση, εφόσον βεβαίως πληρούν τις απαιτήσεις του νόμου. Προφανώς, η λειτουργία πέραν του ενός συστήματος επιστροφής με εγγύηση είναι τεχνικά πιο περίπλοκη, αλλά για εμάς προέχει σαφώς η διασφάλιση και η ενίσχυση του ανταγωνισμού.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποφασίσει ότι πρέπει να γίνει χρήση οικονομικών αντικινήτρων προς τους Δήμους, ώστε να αναγκαστούν να προωθήσουν τις υποδομές ανακύκλωσης. Τι προβλέπεται να κάνετε προς την κατεύθυνση αυτή με το «τέλος ταφής»;
Από 1η Ιανουαρίου 2022 θεσπίζουμε τέλος ταφής ύψους 20 ευρώ/t και με τη σταδιακή αύξησή του στα 55 ευρώ/t από 1η Ιανουαρίου 2027, το οποίο θα αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο από τους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) και θα αξιοποιείται για την ενίσχυση της ανακύκλωσης.
Στον στρατηγικό σχεδιασμό σας για την προώθηση της ανακύκλωσης, γνωρίζουμε ότι ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς. Ποιος είναι ο σχεδιασμός σας για ένα Οργανισμό που όλοι συμφωνούν ότι είναι ακόμα υποστελεχωμένος και με λίγες αρμοδιότητες;
Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο, ο ρυθμιστικός και εποπτικός ρόλος του ΕΟΑΝ ενδυναμώνεται. Για τον λόγο αυτόν ενισχύεται τόσο σε οικονομικούς πόρους, με την απόδοση σε αυτόν του τέλους που επιβάλλεται από το 2022 στους πλαστικούς περιέκτες μίας χρήσης, όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό. Επίσης, διευρύνονται οι αρμοδιότητές του ουσιαστικά, αλλά και τυπικά, αφού αφενός δημιουργούνται συστήματα ανακύκλωσης σε πολλά νέα ρεύματα αποβλήτων (γεωργικά πλαστικά, φάρμακα, κλωστοϋφαντουργικά, παιχνίδια, έπιπλα, στρώματα, φίλτρα τσιγάρων, ηλεκτρικά πατίνια και ποδήλατα κ.λπ.) και αφετέρου, για πρώτη φορά, του ανατίθεται η αρμοδιότητα ελέγχου της κοστολόγησης και τιμολόγησης των υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων των ΦοΔΣΑ.
